Frey II

Frey II, òg omtalt som Frei II, var ein alliert observasjonspost og radiostasjon på Gurskøya i Møre og Romsdal under andre verdskrigen. Stasjonen var bemanna av brørne Ole Snefjellå og Tore Snefjellå frå april 1944 til januar 1945. Dei to agentane opererte for Secret Intelligence Service og rapporterte om flåterørslene til okkupasjonsmakta i skipsleia på Møre-kysten. Dei to brørne frå Mo i Rana hadde delteke i motstandsarbeid i Noreg før dei kom over til Storbritannia.

Frei II var plassert ved Rovdefjorden på Sunnmøre.

Frei II vart plassert i dei bratte skrentane ovanfor Oksavika på Skredestranda. Innanskjers trafikk mellom Ålesund og Stad gjekk langs fjorden og tyske krigsskip låg ofte i skjul i blant anna Syvdsfjorden og Voldsfjorden. Agentane rapporterte òg om vêrforholda i Noreg, særleg i samband med D-dagen. Allierte flyangrep mot tyske skip i området vekte mistanke hos okkupasjonsmakta. Skipet «Hans Leonhardt», som var lasta med 3000 tonn ammunisjon, vart bomba og sprengt utanfor Kvamsøya 1. juni 1944. Stasjonen vart gjeven opp i januar 1945 og agentane evakuert av «Shetlands-Larsen» om bord på KNM «Vigra».

Agentane hadde fått hjelp av folket på dei to gardane i Oksavika. Okkupasjonsmakta fann spor etter agentane då dei gjennomsøkte gardane tidleg i februar 1945. Mennene vart arrestert og forhøyrt under tortur av Gestapo i Ålesund. Deretter vart mennene internert i Falstad fangeleir ut krigen. Handsaminga av desse medhjelparane inngjekk i rettsoppgjøret mot gestapomannen Josef Schlossmacher etter krigen.

Kåre og Kjartan Oksavik var tenåringar under krigen då dei hjelpte agentane, og fekk i 2015 tildelt minnemedaljen for innsatsen.

Referansar

• Denne artikkelen bygger på «Frey II» frå Wikipedia på bokmål, den 20. november 2017.

Litteratur

• Bjarne Rabben (1994): Høgt spel i Oksavika. Sande kulturstyre.