Hypersalt innsjø
Hypersalt innsjø viser til ein saltsjø med særs høg konsentrasjon av salt som natriumklorid, høgare enn sjøvatn som ligg på rundt 3,5 % eller 35 gram per liter. Det høge saltinnhaldet gjev større oppdrift i slike sjøar enn i andre. Det finst hypersalte sjøar i alle verdsdelar, særleg i tørre eller halvtørre regionar.[1]
Slike sjøar gjev dårlege levekår til dei fleste organismar, men inneheld særskilde mikroorganismar og krepsdyr som trivst i miljø med høg salinitet.[2] Nokre av desse organismane går inn i ein dvaletilstand om dei blir uttørka. Nokre av desse artane skal ha eksistert i over 250 millionar år.[3]
Den saltaste innsjøen i verda er Don Juan Pond på Antarktika. Volumet ligg på rundt 3000 m³, men endrar seg stadig. Saliniteten i Don Juan Pond ligg på over 44 %,[4] det vil seia 12 gonger så salt som sjøvatn. Den høge saliniteten gjer at sjøen ikkje frys sjølv i temperaturar under −50 °C.[4] I det kringliggjane området, McMurdo Dry Valleys, finst det fleire store hypersalte sjøar, til dømes Lake Vanda, med ein salinitet på over 35 % (10 gongar saltare enn sjøvatn). Dei er isdekte om vinteren.
Den saltaste sjøen utanfor Antarktis er Assalsjøen i Djibouti,[5] som har ein salinitet på 34,8 % (10 gongar saltare enn sjøvatn). Den best kjende hypersalte innsjøen i verda er truleg Daudehavet (34,2 % salinitet i 2010), som skil Israel og Vestbreidda frå Jordan. Dette er den djupaste hypersalte sjøen i verda. Araruama-sjøen eller -lagunen i Brasil er den største hypersalte sjøen i verda.[6]
Great Salt Lake er ein annan kjend hypersalt sjø som ligg i Utah i USA. Han har ein overflate som er rundt tre gonger så stor som Daudehavet, men er grunnare og har større variasjon i saltinnhaldet. Salinitetet varierer mellom 5 og 27 %, frå like over til 7,7 gonger saltinnhaldet i sjøvatn.[7][8][9]
Sjå òg endre
Kjelder endre
- ↑ Shadrin, N.V. (2009). «The Crimean hypersaline lakes: towards development of scientific basis of integrated sustainable management» (PDF). Institute of Biology of the Southern Seas. Arkivert frå originalen (PDF) 20. februar 2015. Henta 20. februar 2015.
- ↑ Hammer, Ulrich T. (1986). Saline lake ecosystems of the world. Springer. ISBN 90-6193-535-0.
- ↑ Vreeland, R.H.; Rosenzweig, W.D. & Powers, D.W. (2000). «Isolation of a 250 million-year-old halotolerant bacterium from a primary salt crystal». Nature 407 (6806): 897–900. PMID 11057666. doi:10.1038/35038060.
- ↑ 4,0 4,1 Marion, G.M. (1997). «A theoretical evaluation of mineral stability in Don Juan Pond, Wright Valley, Victoria Land». Antarctic Science 9: 92–99. doi:10.1017/S0954102097000114.
- ↑ Quinn, Joyce A.; Woodward, Susan L., red. (2015). Earth's Landscape: An Encyclopedia of the World's Geographic Features [2 volumes]. ABC-CLIO. s. 9. ISBN 978-1-61069-446-9.
- ↑ Goetz, P.W., red. (1986). The New Encyclopaedia Britannica 3 (15th utg.). s. 937.
- ↑ Wilkerson, Christine. «Utah's Great Salt Lake and Ancient Lake Bonneville, PI39 – Utah Geological Survey». Geology.utah.gov. Arkivert frå originalen 15. august 2010. Henta 3. august 2010.
- ↑ Allred, Ashley; Baxter, Bonnie. «Microbial life in hypersaline environments». Science Education Resource Center at Carleton College. Henta 17. juni 2010.
- ↑ Kjeldsen, K.U.; Loy, A.; Jakobsen, T.F.; Thomsen, T.R.; et al. (May 2007). «Diversity of sulfate-reducing bacteria from an extreme hypersaline sediment, Great Salt Lake (Utah)». FEMS Microbiol. Ecol. (U.S. National Library of Medicine, National Institutes of Health) 60 (2): 287–298. PMID 17367515. doi:10.1111/j.1574-6941.2007.00288.x.
- Denne artikkelen bygger på «Hypersaline lake» frå Wikipedia på engelsk, den 28. september 2016.