Khuzestan
Khuzestan (farsi استان خوزستان Ostān-e Khūzestān) er ein av 31 provinsar i Iran. Han ligg sørvest i landet, ved grensa til Irak og Persiabukta. Provinshovudstaden er Ahvaz og provinsen dekkjer ei flatevidd på 63 238 km². Andre store byar i provinsen er Behbahan, Abadan, Andimeshk, Khorramshahr, Bandar Imam, Dezful, Shushtar, Omidiyeh, Izeh, Baq-e-Malek, Mah Shahr, Susangerd, Ramhormoz, Shadegan, Susa, Masjed Soleiman, Minoo Island og Hoveizeh. I 2014 vart provinsen plassert i Region 4.[4]
| Khūzestān | |||
| خوزستان | |||
| Provins | |||
 Ziggurat i Chogha Zanbil, 1200-talet fvt.
| |||
| Land |  Iran
| ||
|---|---|---|---|
| Region | Region 4 | ||
| Fylke | 27 | ||
| Hovudstad | Ahvaz | ||
| Areal | 64 055 km² | ||
| Folketal | 4 710 509 (2016)[1] | ||
| Språk | persisk, lurisk, khuzestansk-arabisk | ||
| Tidssone | IRST (UTC+03:30) | ||
| • Sommartid | IRST (UTC+04:30) | ||
 Khuzestan 31°19′38″N 48°41′38″E / 31.3273°N 48.694°E | |||
| Wikimedia Commons: Khuzestan Province | |||
Som den iranske provinsen med den eldste historia, vert han ofte kalla «fødestaden til nasjonen», sidan det er her soga om elamittane byrjar. Historisk sett var regionen ein av dei viktigaste i Det nære austen i oldtida og er området som historikarar omtalar som Elam, med hovudstad i Susa. Det akamenidisk-gammalpersiske namnet på Elam var Hujiyā, som dei nytta då dei erobra det frå elamittane, og dette går att i det moderne namnet. Khuzestan, som tyder «landet til Khuz» syner til dei opphavlege innbyggjarane i provinsen, «folket frå Susa» (gammapersisk Huza eller Huja, som skrive på grava til Darius den store i Naqsh-e Rostam). I mellompersisk utvikla dette seg til «Khuz» og «Kuzi». Førislamske partisk/sassanidiske inskripsjonar gjev namnet på provinsen som Khwuzestan.
Setet i provinsen har gjennom det meste av historia vore nord i området, først i Susa (Shush) og så i Shushtar. Ein kort periode under sassanidane vart hovustaden flytta til det geografiske sentrumet, der elvebyen Hormuz-Ardasher vart skipa over fundamenta på oldtidsbyen Hoorpahir av Ardashir I, som skipa Sassanidedynastiet på 200-talet evt. Denne byen er i dag Ahvaz. Seinare i sassanidetida og gjennom den islamske tida vart provinssetet flytta attende til Shushtar, fram til seint i Qajar-tida. Med stadig meir internasjonal handel til havs som kom til kysten av Khuzistan, vart Ahvaz rekna som ein meir høvande stad som provinshovudstad. Elva Karun er farbar heile vegen til Ahvaz. Byen vart derfor ombygd etter ordrer frå Qajar-kongen Naser al-Din Shah og gjeve namn etter han, Nâseri. Shushtar forfall raskt, medan Ahvaz/Nâseri har vokse sidan den gongen.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Khuzestan Province» frå Wikipedia på engelsk, den 7. mars 2021.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری» (på persisk). Henta 29. oktober 2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «جمعيت کشور برحسب جنس در نقاط شهری و روستایی به تفکیک استان (۱۳۹۰)» (på persisk). Henta 29. oktober 2023.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «جمعیت برحسب جنس به تفکیک سن و استان در سال ۱۳۸۵» (på persisk). Henta 29. oktober 2023.
- ↑ «همشهری آنلاین-استانهای کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند (Provinces were divided into 5 regions)». Hamshahri Online (på persisk). 22. juni 2014. Arkivert frå originalen den 23. juni 2014.
