Lusaka

Lusaka er hovudstad og største byen i Zambia. Han ligg på sørdelen av sentralplatået, 1 279 meter over havet. Innbyggartalet var i 2017 om lag 2,5 millionar. Byen hyser regjeringskontora og er det økonomiske senteret i landet. Fire av hovudvegane i Zambia; Great North Road, Livingstone Road, Great East Road og Great West Road går ut frå/inn i byen. Dei to mest brukte språka i Lusaka er engelsk og nyanja.

Lusaka
hovudstad
Land	Zambia
Provins	Lusaka
Distrikt	Lusaka
Høgd	1 300 m
Areal	360 km²
Folketal	2 467 563 (2017)
Grunnlagd	1905
•  Bystatus	25. august 1960
Lusaka 15.416666666667°S 28.283333333333°E / -15.416666666667; 28.283333333333
Kart som viser Lusaka. Kart som viser Lusaka.
Wikimedia Commons: Lusaka

Styre

Både den lovgjevande, utøvande og dømmande makta i Zambia har sine sete i Lusaka. Parlamentet har plass i ein 15 etasjar høg bygning. Byen er også hovudstad for Lusaka-provinsen, den minste men mest folkerike av dei ni provinsane i landet.

Samferdsle

Fly

Byen har flyplass, Lusaka International Airport, og ligg ved jarnbanen mellom Livingstone og Kitwe. Flyplassen vert brukt av både offentleg og militær luftfart.

Buss

Bussruter går frå Lusaka til nærliggjande byar som Siavonga og Chirundu.

Klima

Lusaka har eit fuktig, subtropisk klima. Kjølegaste månaden, juli, har ein middeltemperatur på 16 °C. Klimaet er prega av varme, men ikkje heite, somrar. Resten av året er det mildt. Den varmaste månaden, oktober, ligg temperaturen godversdagane på kring 25 °C. Lusaka har både regntid og tørketid. Tørketida er den dominerande og varer frå april til slutten av oktober.

Historie

Lusaka var ein landsby oppkalla etter hovdingen sin, Lusakasa, som i fylgje soga låg på Manda Hill, nær der Zambias nasjonalforsamling står no. Området vart utvida av europeiske, i hovudsak britiske, settlarar då det i 1905 vart bygt jarnbane.

I 1935 vart byen vald til hovudstad i den britiske kolonien Nord-Rhodesia, til dess hadde Livingstone vore hovudstad i kolonien. Staden vart vald, både for at han låg nokså sentral og for at han låg i krysset mellom Great North Road og Great East Road.

Etter danninga av føderasjonen mellom Nord- og Sør-Rhodesia i 1953, vart byen eit senter for ei sjølvstendrørsle mellom nokre av den utdanna eliten. Dette førte til danninga av republikken Zambia. I 1964 vart Lusaka hovudstad i det nyleg sjølvstendige Zambia.

Galleri

• 
  Eit kjøpesenter på Manda Hill, ved Great Eastern Road.
• 
  Høgsteretten i Zambia.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Lusaka» frå Wikipedia på engelsk, den 19. januar 2011.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Lusaka

• Offisiell nettstad