Standard mandarin

Standard mandarin eller standardkinesisk er ein dialekt av mandarinspråk som er offisielt språk i Kina, Taiwan og Singapore. Fonologien i talespråket byggjer på talemålet i Beijing. Ordforrådet og grammatikken følgjer som regel tradisjonen i mandarinspråka, slik at «mandarin» brukt av lekfolk ofte viser til standard mandarin. Språkforskarar bruker derimot alltid «mandarin» for å visa til alle mandarinspråka.

Fonologi

Stavinga

I samsvar med analysen til San Duanmu (2009) kan stavinga i mandarin delast i opptakt og rim. San Duanmu opererer med 55 ulike opptaktar, som er presenterte i Tabell 1, og 18 rim, som er presenterte i Tabell 2. I tillegg kan ei staving ha eitt av fire tonem, som er presenterte i Tabell 3. Ei staving kan òg vere tonemlaus; det tyder at ho har ein fonetisk tonegang som er føreseieleg ut frå tonemet til den føregåande stavinga. Opptakt + rim kan kombinerast til 386 ulike stavingar – om vi ser bort frå tonema. Om vi tek med tonema, har mandarin 1001 ulike stavingar. Dei 386 stavingane er presenterte i artikkelen Stavingane i mandarin.

Tabell 1. Dei 55 opptaktane i mandarin.
p	t	ts	ʈʂ	k	Ø
p^h	t^h	ts^h	ʈʂ^h	k^h
p^w	t^w	ts^w	ʈʂ^w	k^w	w
p^hw	t^hw	ts^hw	ʈʂ^hw	k^hw
p^j	t^j	ts^j			j
p^hj	t^hj	ts^hj
		ts^ɥ			ɥ
		ts^hɥ
f		s	ʂ	x
f^w		s^w	ʂ^w	x^w
		s^j
		s^ɥ
m	n
m^w	n^w
m^j	n^j
	n^ɥ
	l		ʐ
	l^w		ʐ^w
	l^j
	l^ɥ

Tabell 2. Dei 18 rima i mandarin.
i	y	u			in	uŋ
	ǝ		ǝi	ǝu	ǝn	ǝŋ
	a		ai	au	an	aŋ	aɚ
z	ʐ

Tabell 3. Dei 4 tonema i mandarin.
Nummer	Tonem 1	Tonem 2	Tonem 3	Tonem 4
Realisering	Høg H	Stigande LH	Låg L	Fallande HL
Skrivemåte på a	ā	á	ǎ	à

Bibliografi

San Duanmu 2009. Syllable Structure. The Limits of Variation Oxford: Oxford University Press.
Denne språkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.