Marju Lauristin
Marju Lauristin (fødd 7. april 1940) er ein estisk politikar og mediesosiolog. Ho var blant leiarane i Folkefronten, som medvirka til den estiske lausrivinga frå Sovjetunionen under den syngande revolusjonen. Lauristin har vore medlem av både den estiske riksdagen og Europaparlamentet, som representant for Det sosialdemokratiske partiet.
| Marju Lauristin | |
.jpg) | |
| Statsborgarskap | Sovjetunionen, Estland |
| Fødd | 7. april 1940 (84 år) Tallinn |
| Yrke | politikar, universitetslærar, sosiolog |
| Språk | estisk |
| Politisk parti | Det sosialdemokratiske partiet, Sovjetunionens kommunistiske parti |
| Medlem av | Europarådets parlamentarikerforsamling |
| Far | Johannes Lauristin |
| Mor | Olga Lauristin |
| Ektefelle | Enn Roose, Peeter Vihalemm |
| Marju Lauristin på Commons | |
Liv og virke
endreLauristin er dotter av to ekskluderte kommunistar, Johannes og Olga Lauristin. Faren døydde mens ho var spedbarn, moglegvis myrda av NKVD.[1] Moren gifta seg på ny med kommunisten Hendrik Allik, som blei ekskludert og send i Gulag-leir. Marju Lauristin vaks for det meste opp i Tallinn saman med mora og sin seks år yngre halvbror Jaak Allik.[2]
Lauristin studerte journalistikk og sosiologi ved Statsuniversitetet i Tartu og Statsuniversitetet i Moskva og tok doktorgraden i 1976. Ho var med på å byggje opp eit forskingsmiljø for mediesosiologi i Tartu, men hadde avgrensande moglegheiter til å samarbeide med utanlandske forskarar i sovjettida.[1][3] Ho blei professor i 1995 og emeriterte i 2021, over 80 år gammal.[4][5]
Lauristin var medlem av Sovjetunionens kommunistiske parti, men tok tidleg avstand frå den doktrinære kommunismen. I 1980 var Lauristin blant dei 80 estiske intellektuelle som underteikna ein protest mot russifiseringspolitikken i Den estiske sosialistiske sovjetrepublikken. I 1988 stilte ho seg, saman med Edgar Savisaar, i spissen for å danne Folkefronten. Dei ønskte eigentleg å reformere kommunistpartiet innanfrå, men utvikla seg til ei demokratisk opposisjonsrørsle.[1][6]
Ved dei delvis frie vala i 1989 blei Lauristin vald inn i Sovjetunionens folkekongress, og i 1990 blei ho vald inn i Det øvste sovjet i Den estiske sosialistiske sovjetrepublikken, som straks vedtok ein overgangsperiode til nasjonalt og demokratisk styre. Frå 1992 til 1994 var Lauristin sosialminister i den fyrste parlamentariske regjeringa i det uavhengige Estland. Ho var medlem av den estiske riksdagen i periodane 1992–1995 og 1999–2003.[1]
Frå 2014 til 2017 var Lauristin medlem av Europaparlamentet. Ho var nestleiar i den sosialdemokratiske parlamentsgruppa (S&D).[7]
Referansar
endre- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Gubrynowicz, Aleksander (2015). «Lauristin, Marju». I Roszkowski, Wojciech og Kofman, Jan. Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century (på engelsk). Routledge. s. 560. ISBN 978-1-317-47593-4.
- ↑ Viivik, Allar (27. april 2003). «OlgaLauristin: «Minu ideaal on kommunismus.»». Õhtuleht. Henta 27. september 2023.
- ↑ Vihalemm, Peeter (2001). «Development of Media Research in Estonia». Nordicom Review (på engelsk) 22 (2): 79–92 (81, 84). ISSN 2001-5119. doi:10.1515/nor-2017-0357.
- ↑ «MarjuLauristin» (på engelsk). Estonian Research Information System. Henta 27. september 2023.
- ↑ «MarjuLauristin» (på engelsk). Academy of Europe. Henta 29. september 2023.
- ↑ McGeary, Johanna (8. november 1990). «ChallengeIn the East». Time (på engelsk). Henta 27. september 2023.
- ↑ «MarjuLauristin» (på dansk). Europaparlamentet. Henta 27. september 2023.
- Denne artikkelen bygger på «Marju Lauristin» frå Wikipedia på bokmål, den 3. mars 2024.
