Pancho Claus er ein mexicansk versjon av julenissen eller Santa Claus som er populær i delar av USA, særleg i Texas.[1] Pancho Claus blir nokre gonger kalla ein Tex-Mex-versjon av nissen.[1][2] Han voks ut frå rørsla for borgarrettar for Hispanics (latinamerikansk-ætta amerikanarar) på 1970-talet.[1] Pancho Claus-tradisjonen har eit sterkt veldedig element, med gåvegjeving og hendingar for vanskelegstilte ungar.

Richard Reyes, Pancho Claus i Houston, ved juleparaden 2009.

Historie

endre

Lorenzo Cano, akademikar innan mexicansk-amerikanske studiar ved University of Houston, meiner at ideen om Pancho Claus fyrst oppstod "north for grensa", altså i USA,[1] og voks fram frå eit ønskje blant mexicansk-amerikanarar om å skapa rom i samfunnet ("build a place and a space for themselves")[1] på 1970-talet. Dette fall saman med ei aukande interesse i andre tilstellingar som løfta opp hispanic-kulturen, som Cinco de Mayo og den meksikanske sjølvstendedagen.[1]

Ifølgje soga kjem Pancho Claus frå Sørpolen, ikkje frå Nordpolen som Santa Claus,[1] og han blir tidvis omtalt som den sørlege fetteren til Santa.[2] Pancho Claus skil seg frå Santa Claus gjennom utsjånad og utstyr. Han har typisk på seg klede knytte til hispanic-kultur, som sombrero og poncho eller serape, og har ofte svart eller svart og kvitt skjegg i staden for det typiske kvite skjegget til Santa.[1] I staden for ei slede dregen av reinsdyr blir Pancho tidvis synt fram med ei vogn dregen av esel, eller burros.[1] I Vest-Texas blir Pancho Claus også av og til kalla Pancho Clos, slik at han er endå fjernare frå Santa Claus.[1]

Kjende Pancho-utøvarar

endre

Pancho Claus-figuren er sterkt knytt til velgjering for vanskelegstilte barn. Lubbock i Texas har ein tradisjon som byrja i 1971 med at Pancho vitjar skular, kyrkjer og matbutikkar, med ein stor fest i Roger's Park sundagen før jul som hovudhending, der mat og gåver blir delte ut til barn. Julian Perez har hatt rolla som Pancho i Lubbock i over 30 år. I San Antonio blir figuren spelt av Rudy Martinez, som vitjar skular og kyrkjer og deler ut kalkun og tilbehøyr til 50 vanskelegstilte familiar.[1]

Richard Reyes er ein kjend Pancho-spelar som har hatt rolla i Houston sidan 1981. Reyes har eit utypisk kostyme med raud zoot suit og fedora. Han har samla inn opptil 40 000 dollar årleg frå forretningsgjevarar til sine tilstellingar.[1] Reyes og hans «hær»[2] av frivillige held eit selskap på julaftan party for dei mest vanskelegstilet barna i byen, der alle får eit måltid og sju gåver.[3] På juledagen held Reyes og støttespelarane hans eit opptog med lowrider-bilar, med Reyes i ein av dei som deler ut gåver til ungar. Ein reknar med at Reyes deler ut runet 10 000 gåver kvart år i rolla som Pancho Claus.[2][3]

Kjelder

endre
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Pancho Claus: A Tex-Mex Santa from the South Pole». USA Today. Dec 23, 2013. Arkivert frå originalen December 22, 2016. Henta Dec 23, 2018. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Wrigley, Deborah (Nov 23, 2018). «'Pancho Claus' keeps tradition alive despite health scares». abc13. Arkivert frå originalen November 23, 2018. Henta Dec 23, 2018. 
  3. 3,0 3,1 Godie, Mary (Dec 12, 2018). «Pancho Claus brings the magic of Christmas and giving to children in Houston». abc news. Arkivert frå originalen December 19, 2018. Henta Dec 23, 2018.