Snøbriller

Snøbriller (inuktitut ilgaak eller iggaak, stavingsskrift ᐃᓪᒑᒃ eller ᐃᒡᒑᒃ, alaskayupik nigaugek, nigauget) er utstyr tradisjonelt nytta av inuittar og yupikfolk for å verna augo mot snøblinde.

Inuittiske snøbriller laga av reingevir, festa med band av reinsener

Inuittiisk snøbriller frå Alaska. Øvst eit par av tre frå 1880–1890, under av reingevir frå 1000–1800.

Vernebrillene blei tradisjonelt laga av rekved (særleg frå gran), bein, kvalrosstenner og reingevir, eller i nokre høve strandgras. Dei er skorne ut for å passa rundt fjeset til brukaren, med ei eller fleire utskorne smale horisontale spalter. Brillene sit tett rundt fjeset slik at lys berre kjem inn gjennom spaltene, og av og til blir det brukt sot på innsida for å redusera gjenskin. Spaltene er laga smale ikkje berre for å redusera mengda av lys som kjem inn, men også for å betre visus eller synsskarpleiken. Vidare spalter gjev eit større synsfelt.

Ordsoge

Som med andre inuittiske ord finst det ulike nemningar ulike stader, som med inukhuk/inuksuk. I Kivalliq blir dei kalla ilgaak (ᐃᓪᒑᒃ) medan dei på Nord-Baffinøya blir kalla iggaak (ᐃᒡᒑᒃ). Begge orda kan også brukast om solbriller.

På alaskayupik blir snøbruller kalla nigaugek, medan på cup'ig blir dei kalla igguag. På sibirsk yupik er nemninga iyegaatek.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Snow goggles» frå Wikipedia på engelsk, den 4. desember 2022.