Sondrio

Sondrio (latin Sundrium, lombardisk Sùndri, romansk Sunder) er ein by i Italia. Han er hovudstad i provinsen Sondrio i regionen Lombardia og har om lag 20 000 innbyggjarar. Byen ligg nord i regionen midt i Valtellina.

Sondrio
by
Sondrio om vinteren
Våpenskjold
Land	Italia
Region	Lombardia
Provins	Sondrio
Areal	20,88 km²
Folketal	21 066  (1. januar 2023)
Borgarmeister	Bianca Bianchini
Postnummer	23100
Retningsnummer	0342
Sondrio 46.169719444444°N 9.87°E / 46.169719444444; 9.87
Wikimedia Commons: Sondrio

Historie

Området rundt Sondrio var busett alt i antikken av ligurarar og frå 400-talet fvt. av keltarar. Sondrio vart grunnlagd av langobardar der det tidlegare hadde vore ein romersk militærleir. På deira språk tydde Sundrium «eksklusive eigedom» og refererte til innbyggjarane sin status som frie menn (arimanni).

Etter fallet til det lombardiske kongedømet i Italia vart Sondrio ein del av Det tysk-romerske riket. Capitanei av Vizzola, som kontrollerte mykje av Valtellina tok byen frå Henrik II i 1040. Frå 1310 til 1335 vart byen involvert i striden mellom Welf og Ghibellini i den nærliggande byen Como, og krigen mot Milano. Etter å ha stått imot fleire åtak frå Como i 1335 vart Sondrio og Valtellina ein del av Visconti-familien og Milano.

Frå andre halvdel av 1500-talet til 1700-talet vart Sondrio styrt av Tre Leghe Grigie i Graubünden, som hovudstad i Valtellina. Etter reformasjonen var Sondio åstad for kraftige kampar mellom dei katolske innbyggjarane i Valtellina og dei protestantiske innbyggjarane i Graubünden. I 1620 tok innbyggjarane leia av Giacomo Robustelli livet av 180 protestantar og erklærte sjølvstende for Valtellina.

Etter napoleonskrigane, der Sondrio vart ein del av Den cisalpinske republikken kjempa Sondrio tappert med det austerrikske Kongedømet Lombardia-Venetia for sjølvstendet sitt.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Sondrio» frå Wikipedia på engelsk, den 29. desember 2007.

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Sondrio