Stephen William Hawking (8. januar 194214. mars 2018) var ein engelsk teoretisk fysikar, astrofysikar og matematikar.

Stephen Hawking

Hawking ved NASA i 1980-åra.
Fødd8. januar 1942
Oxford, Storbritannia
Død14. mars 2018
Cambridge
NasjonalitetStorbritannia
Områdeden generelle relativitetsteorien, kvantegravitasjon, teoretisk fysikk, kosmologi, bruksmatematikk, universet, svart hòl
Yrketeoretisk fysikar, kosmolog, astrofysikar, matematikar, pedagog, vitskapleg forfattar, universitetslærar, skribent, fysikar, faglitterær forfattar, astronom, fjernsynsskodespelar, sjølvbiograf, science fiction-forfattar, Trekkie, vitskapsperson
InstitusjonarGonville and Caius College
Matematikkfakultetet ved universitetet i Cambridge
Perimeter-instituttet for teoretisk fysikk
University of Cambridge
Alma materUniversity College
Trinity Hall
St Albans School
University of Cambridge
St Albans High School for Girls
Byron House School
DoktorgradsrettleiarDennis Sciama[1]
Doktorgradsstudentar
Kjend for
EktefelleJane Wilde Hawking, Elaine Mason
BarnLucy Hawking, Robert Hawking, Tim Hawking
MedlemRoyal Society of Arts
Det pavelege vitskapsakademiet
American Philosophical Society
National Academy of Sciences
Royal Society
American Academy of Arts and Sciences
STARMUS-festivalen

Bakgrunn endre

Hawking har vore professor i matematikk ved Cambridge University sidan 1980. Hawking vart 20 år gamal råka av ein ulækjeleg og progressiv nevromotorisk sjukdom, som òg påverka hjernefunksjonane. Men han fullførte studia, og med hjelp frå kona, medarbeidarar og studentar har han likevel klart å formidle verdfulle idear og utforme nye teoriar av stort verd innan sine felt.

Arbeidsområda hans har vore romtid-teorien og særskild dei anomaliane i romtida kalla singularitetar. Sidan 1970 har dei viktigaste undersøkingane hans omfatta gravitasjonskollaps og eigenskapane ved svarte hòl. Seinare har han arbeidd med å formulere ein einskapleg teori for gravitasjonsteori og kvanteteori. Forskinga hans indikerer at svarte hòl ikkje eksisterer æveleg, men snarare «eimar» langsamt bort.

Verk endre

Hawking har skrive fleire populærvitskaplege bøker, mellom anna The Very Early Universe (1983), A Brief Historie of Time. From Big Bang to Black Holes (1988, norsk omsetjing Univers uten grenser, 1988), Black Holes and Baby Universes (1993, norsk omsetjing Svarte hull, baby-universer og andre essays, 1993), The Nature of Space and Time (1996) og The Universe in a Nutshell (2001).

Prisar endre

Hawking har fått mange prisar og utmerkingar, mellom anna Einsteinmedaljen 1979, Royal Astronomical Society sin gullmedalje i 1985, Copleymedaljen i 2006 og Presidentens fridomsmedalje frå USA i 2009.

Kjelder endre

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Stephen Hawking hos Mathematics Genealogy Project
  2. Allen, Bruce (1983). Vacuum energy and general relativity (PhD thesis). University of Cambridge. 
  3. Bousso, Raphael (1997). Pair creation of svart hòls in kosmologi (PhD thesis). University of Cambridge. 
  4. Carr, Bernard John (1976). Primordial svart hòls (PhD thesis). University of Cambridge. 
  5. Dowker, Helen Fay (1991). Space-time wormholes (PhD thesis). University of Cambridge. 
  6. Gibbons, Gary William (1973). Some aspects of gravitational radiation and gravitational collapse (PhD thesis). University of Cambridge. 
  7. Hertog, Thomas (2002). The origin of inflation (PhD thesis). University of Cambridge. 
  8. Laflamme, Raymond (1988). Time and quantum kosmologi (PhD thesis). University of Cambridge. 
  9. Page, Don Nelson (1976). Accretion into and emission from svart hòls (PhD thesis). California Institute of Technology. 
  10. Perry, Malcolm John (1978). Black holes and quantum mechanics (PhD thesis). University of Cambridge. 

Bakgrunnsstoff endre

  Commons har multimedium som gjeld: Stephen Hawking