Trymskvida
Trymskvida (norrønt Þrymskviða) er eit eddadikt som skildrar den morosame soga om jotunen Trym som stel hamaren Mjølner frå guden Tor, og om korleis Tor får hamaren attende. Forskarane er ikkje einige om kor gammalt diktet er. Nokre trur at det er ein ung kristen parodi på dei gamle gudane.
Samandrag
Tor vaknar ein dag og finn ikkje Mjølner. Han ber Loke å finna ut kven som har stole han. Loke flyg til Jotunheimen og finn jotunen Trym. Trym seier at han har stole Tor sin hamar og:
|
|
Gudane talar med Frøya og får vita at ho aldeles ikkje vil gifta seg med Trym. Dei held da møte til å finna ut korleis dei kan hitta hammaren. Heimdall har eit forslag:
|
|
Kledd som Frøya fer Tor no til Jotunheimen med Loke kledd som ei terne. Trym held bryllaup med forkunnmat og Tor et umåteleg mykje. Trym vert mistenksam men Loke gjev han ei forklaring som han går med på:
|
|
Seinst lèt Trym bera inn Mjølner til å vigja brura. Då Tor kjenner hamaren sin drep han Trym og all hans ætt.
Torsvisa
Soga om Tor si brureferd har vore folkekjær i Norden gjennom tida. Om lag 1400 var rímur-diktet Þrymlur skapa i Island, det skildrar den same soga som Trymskvida. Noko seinare vart truleg den fyrste Torsvisa dikta i Noreg og sidan breidde ho seg ut til Sverige og Danmark. I ei norsk oppskrift frå kring 1750 lyder den fyrste strofa slik:
- Torekall kom seg av skogen heim,
- trøytte var han og mode;
- tjuvann hev stoli burt hamaren hans,
- han visste kje kven det gjorde.
- Torekall tøymer no folen sin med taumom.
Bakgrunnsstoff
- Trymskvadet, gjendikting med kommentarar av Knut Ødegård i Edda-dikt II (Cappelen Damm 2014)
- Trymskvida Omsetjing av Ivar Mortensson-Egnund
- Þrymskviða Norrønt
- Þrymlur Norrønt
- Torekall vinn att hamaren sin Fleire utformingar av Torsvisa