Venceslaus Ulricus Hammershaimb
Venceslaus Ulricus Hammershaimb (25. mars 1819–8. april 1909), òg kjend som V. U. Hammershaimb eller Venzel Hammershaimb, var ein færøysk prest og filolog. Hammershaimb vert rekna som grunnleggjar av det noverande færøyske skriftspråket. Han ferda rundt på Færøyane og samla inn munnlege kvad og soger, dette vart grunnlaget for det moderne færøyske språket.[1] Slik kan han liknast med Ivar Aasen.
| Venceslaus Ulricus Hammershaimb | |||
 | |||
| Fødd | 25. mars 1819 Sandavágur | ||
|---|---|---|---|
| Død | 8. april 1909 (90 år) | ||
| Statsborgar av | Kongeriket Danmark | ||
| Yrke | filolog, skribent, prest, folklorist, politikar | ||
| Far | Jørgen Frantz Hammershaimb | ||
| Barn | Hjalmar Hammershaimb, Jørgen Hammershaimb | ||
.jpg)
Bakgrunn
endreHammershaimb var av tysk ætt på farssida, men voks opp på Færøyane og kjende seg som færøying. Han vart utdanna som teolog i København der han vart kjend med den danske presten og filosofen Grundtvig, men busette seg på Færøyane i 1855, der han var prest på Streymoy. Heile tida interesserte han seg for, og studerte, dei ulike dialektane av morsmålet sitt, færøysk. Han vart prost på Færøyane i 1867, og var på Lagtinget i tre periodar. Han budde med kona i Danmark frå 1878 til han døydde i København i 1909.
Lingvistisk arbeid
endreI 1846 gav Hammershaimb ut ei bok om færøisk ortographie eller rettskriving. Denne boka har vore gjeldande for færøysk språkføring opp til vår tid. Skriftspråket la han sterkt opp til det norrøne utgangspunktet. Til slutt vart det eit kompromiss, som er akseptabelt for alle dei færøyske dialektane. I tillegg ligg ikkje skriftspråket alt for fjernt frå gamle tekstar, og andre nordiske språk.
Verk
endre
- 1848: Meddelelser fra en rejse på Færøerne 1847–48
- 1851: Færøske kvæder I
- 1855: Færøske kvæder II
- 1884: Føroyingasøga útløgd úr íslendskum
- 1891: Færøsk Anthologi I–II[2]
Kjelder
endre- ↑ Karker, Allan (3. januar 2023). «V.U. Hammershaimb» (på dansk). Den Store Danske i lex.dk. Henta 31. januar 2023.
- ↑ «V. U. Hammershaimb (1819-1909)» (på færøysk). snar.fo.
Litteratur
endre- Gerson - H. Hansen: Dansk Biografisk Lexikon, Bd. IV, Gyldendalske Boghandels Forlag, København 1892 [1], Artikkel om Hammershaimb: https://runeberg.org/dbl/6/0550.html
- W.B. Lockwood: An Introduction to Modern Faroese, Føroya Skúlabókagrunnur, Tórshavn 1977 (Einleitung), 4. Auflage 2002 [2]
- Eyðun Andreassen: Faroese Ballads and the Faroese Ballad Dance. A Bibliography: http://www.setur.fo/pdf/20020909152806.pdf Arkivert 2004-11-05 ved Wayback Machine.
Bakgrunnsstoff
endre
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Venceslaus Ulricus Hammershaimb
- Hammershaimb.dk (Dansk side, en slektning av Hammershaimb)