Wikipedia:Vekas artikkel/Veke 3, 2007
Corioliskrafta er ei tilsynelatande avbøying av ein lekam som flyttar seg i eit roterande referansesystem.
Corioliseffekten som jordrotasjonen er årsak til, skaper presesjonen til ein Foucaultpendel, og for rotasjonsretninga til trykksystem. Generelt sett vil ein lekam i rørsle bøye av mot høgre på nordlege halvkule og mot venstre på sørlege halvkule. Dette fører til at vind rundt eit lågtrykk roterer mot klokka på nordlege halvkule og med klokka i sør. Corioliseffekten er derimot forsvinnande liten for rotasjon av vatn i toalett og badekar, så her er det andre faktorar som avgjer rotasjonsretninga.
Effekten har fått namnet sitt etter Gaspard-Gustave Coriolis, ein fransk forskar som skildra fenomenet i 1835, men matematikken oppstod allereie i tidvasslikningane til Pierre-Simon Laplace i 1778. Les meir…