Det hev ei rosa sprunge

«Det hev ei rosa sprunge» er det nynorske namnet på den folkelege tyske julesongen «Es ist ein Ros entsprungen» frå kring 1587. Teksten tek utgangspunkt i Jesaja 11,1: Ein kvist skal skyta opp frå Isais stubbe, og eit skot skal spira fram frå hans røter.

Jesusbarnet med roser. Austerriksk glasmåleri frå 1800-talet.

Den mest utbreidde tonen er opphavleg ei tysk vise frå 1400-talet som vart arrangert som firstemmig korsats av Michael Praetorius i 1609. Denne korsatsen dannar grunnlaget for harmoniseringa som er brukt i Norsk Koralbok

Den omsetjinga som er oftast nytta i Noreg vart gjort av Peter Hognestad i 1919 og 1921. Hognestad omsette dei to fyrste versa av teksten frå 1587, og eitt vers av ein annan tekst, skriven av Friedrich Layriz frå 1844. I Norsk Salmebok står «Det hev ei rose sprunge» på nummer 38.

Nynorskversjonen av songen er mest brukt i Noreg. På bokmål heiter han «En rose er utsprungen». Det engelske namnet er «Lo, how a rose e’er blooming».

Første verset av songen

Nynorskversjon frå 1919	Tysk versjon frå 1599
Det hev ei rosa sprunge ut av ei rot so grann. Som federne hev sunge: Av Jesse rot ho rann, og var ein blome blid midt i den kalde vinter ved myrke midnattstid.	Es ist ein Ros entsprungen aus einer Wurzel zart, als uns die Alten sungen, von Jesse kam die Art und hat ein Blümlein bracht mitten im kalten Winter, wohl zu der halben Nacht.

Bakgrunnsstoff

• Salmebloggen til Leif Haugen Arkivert 2009-12-09 ved Wayback Machine.
• Arne og Vera Dahlø (1998). «En rose er utsprungen». Våre vakre julesanger : julesanger gjennom alle tider. Oslo: Orion. s. 22-24. ISBN 82-458-0223-9.