Amberg

Amberg er ein by i Bayern i Tyskland. Han ligg i Oberpfalz, om lag halvvegs mellom Regensburg og Bayreuth. I 2006 hadde han 44 000 innbyggjarar.

Amberg
Byvåpen	Plassering
Styresmakter
Land Delstat Regierungsbezirk‎ Landkreis	Tyskland Bayern Oberpfalz Kreisfreie Stadt
Bürgermeister	Michael Cerny
Geografi
Flatevidd  - By	50,04 km²
Innbyggjarar  - By (2006)    - folketettleik	44 456   888/km²
Koordinatar	49°26′40″N 11°50′54″E
Høgd over havet	374 m
Tidssone - Ved sommartid	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
Diverse annan informasjon
Postnummer	92224
Telefon-retningsnummer	09621
Bilnummer	AM
Heimeside: www.amberg.de

Historie

Byen vart først nemnd i 1034 som Ammenberg i eit dokument der keisar Konrad II tildelte biskopen av Bamberg handels-, toll- og skipsfartrettane i denne byen. Men det finst spor av busetnad på staden som er minst 200 år eldre. Amberg vart eit viktig handelssenter i mellomalderen. Eksporten var hovudsakleg jernmalm og jernprodukt, mens dei viktigaste innførslevarene var salt og korn. I 1269 kom byen i lag med Bamberg under Wittelsbach-familien som styrte Bayern.

I 1329 fall byen og heile Oberpfalz til ei grein av Wittelsbach-familien og vart ikkje lenger ein del av hertugdømet Bayern. I 1387 gjekk Amberg saman med byen Sulzbach og jernverkseigarar frå Nürnberg inn i den såkalla «Große Hammereinung», dvs. «den store hammarverksamanslutninga», som er mellom dei første kartella i europeisk industrihistorie. På 1500-talet vart byen omvendt til lutheranismen, men den herskande familien klarte ikkje å innføre den meir radikale kalvinismen då innbyggjarane gjorde motstand.

I 1628 vart Amberg og Oberpfalz igjen ein del av kurfyrstedømet Bayern. Innbyggjarane fekk eit val om å gå tilbake til katolisismen eller forlate byen for alltid. Mange familiar reiste frå byen til dei frie keisarbyane Regensburg og Nürnberg.

Amberg var regionshouvdstad i Oberpfalz fram til 1810 då denne funksjonen vart flytta til den større byen Regensburg.

Den gamle bykjernen i Amberg vart ikkje skadd under den andre verdskrigen. I staden for atterreising vart derfor vøling og vedlikehald det viktigaste arbeidet i etterkrigstida, særleg frå 1970-åra. Etter den andre verdskrigen vart Bayern del av den amerikanske sektoren, og Amberg vart heimstad til Pond Barracks, ein amerikansk base. Basen vart nedlagd i 1992.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Amberg» frå Wikipedia på engelsk, den 13. november 2008.
• Historikar Johannes Laschinger på nettsidene til Amberg by Arkivert 2020-06-24 ved Wayback Machine.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Amberg