Amberg
Amberg er ein by i Bayern i Tyskland. Han ligg i Oberpfalz, om lag halvvegs mellom Regensburg og Bayreuth. I 2006 hadde han 44 000 innbyggjarar.
| Amberg | |
|---|---|
 | |
| Byvåpen | Plassering |
|
  |
| Styresmakter | |
| Land Delstat Regierungsbezirk Landkreis |
 Tyskland Bayern Oberpfalz Kreisfreie Stadt |
| Bürgermeister | Michael Cerny |
| Geografi | |
| Flatevidd - By |
50,04 km² |
| Innbyggjarar - By (2006) - folketettleik |
44 456 888/km² |
| Koordinatar | 49°26′40″N 11°50′54″E / 49.44444°N 11.84833°E |
| Høgd over havet | 374 m |
| Tidssone - Ved sommartid |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
| Diverse annan informasjon | |
| Postnummer | 92224 |
| Telefon-retningsnummer | 09621 |
| Bilnummer | AM |
| Heimeside: www.amberg.de | |
Historie endre
Byen vart først nemnd i 1034 som Ammenberg i eit dokument der keisar Konrad II tildelte biskopen av Bamberg handels-, toll- og skipsfartrettane i denne byen. Men det finst spor av busetnad på staden som er minst 200 år eldre. Amberg vart eit viktig handelssenter i mellomalderen. Eksporten var hovudsakleg jernmalm og jernprodukt, mens dei viktigaste innførslevarene var salt og korn. I 1269 kom byen i lag med Bamberg under Wittelsbach-familien som styrte Bayern.
I 1329 fall byen og heile Oberpfalz til ei grein av Wittelsbach-familien og vart ikkje lenger ein del av hertugdømet Bayern. I 1387 gjekk Amberg saman med byen Sulzbach og jernverkseigarar frå Nürnberg inn i den såkalla «Große Hammereinung», dvs. «den store hammarverksamanslutninga», som er mellom dei første kartella i europeisk industrihistorie. På 1500-talet vart byen omvendt til lutheranismen, men den herskande familien klarte ikkje å innføre den meir radikale kalvinismen då innbyggjarane gjorde motstand.
I 1628 vart Amberg og Oberpfalz igjen ein del av kurfyrstedømet Bayern. Innbyggjarane fekk eit val om å gå tilbake til katolisismen eller forlate byen for alltid. Mange familiar reiste frå byen til dei frie keisarbyane Regensburg og Nürnberg.
Amberg var regionshouvdstad i Oberpfalz fram til 1810 då denne funksjonen vart flytta til den større byen Regensburg.
Den gamle bykjernen i Amberg vart ikkje skadd under den andre verdskrigen. I staden for atterreising vart derfor vøling og vedlikehald det viktigaste arbeidet i etterkrigstida, særleg frå 1970-åra. Etter den andre verdskrigen vart Bayern del av den amerikanske sektoren, og Amberg vart heimstad til Pond Barracks, ein amerikansk base. Basen vart nedlagd i 1992.
Kjelder endre
- Denne artikkelen bygger på «Amberg» frå Wikipedia på engelsk, den 13. november 2008.
- Historikar Johannes Laschinger på nettsidene til Amberg by Arkivert 2020-06-24 ved Wayback Machine.
