Filmen De dødes tjern

De dødes tjern er ein norsk mysterie-grøssar frå 1958 regissert av Kåre Bergstrøm. Hovudrollene er spelte av Henki Kolstad, Henny Moan, Bjørg Engh, Erling Lindahl, Georg Richter og André Bjerke. Filmen er basert på romanen til Bernhard Borge (pseudonym for André Bjerke) De dødes tjern frå 1942.

De dødes tjern

Regi	Kåre Bergstrøm
Manus	Kåre Bergstrøm
Basert på	De dødes tjern
Medverkande	Henny Moan, Henki Kolstad, André Bjerke, Bjørg Engh, Per Lillo-Stenberg, Erling Lindahl, Georg Richter, Inger Teien, Øyvind Øyen
Klipp	Olav Engebretsen
Musikk	Gunnar Sønstevold
Sjeffotograf	Ragnar Sørensen
Produksjonsselskap	Norsk Film
Distributør	Kommunenes filmcentral
Utgjevingsdato	17. desember 1958
Lengd	75 minutt, 76 minutt
Opphavsland	Noreg
Språk	norsk
Sjanger	skrekkfilm, romanfilmatisering, spøkelsesfilm

Filmen er også kjend under dei engelske titlane The Lake of the Damned og Lake of the Dead.

Filmen har fått ei nyinnspeling under same namn, som blei gjeven ut i 2019.

Filmen blei gjeven ut i HD som Blu-ray for fyrste gang 8. desember 2023 i prosjektet Norske Filmklassikere, som den aller fyrste i serien.

Handling

Kriminalforfattaren Bernhard Borge og kona hans Sonja, psykoanalytikaren Kai Bugge, tidsskriftredaktøren Gabriel Mørk, juristen Harald Gran og trulovingen hans Liljan Werner er seks menneske frå Oslo som skal besøke Bjørn Werner (broren til Liljan) på hytta hans djupt inne i Østerdalsskogane. Men då gjestene kjem fram er Werner forsvunnen, og hunden hans finn dei død ved eit tjern i nærleiken. Seinare forsvinn også ein av gjestane.

Det går ikkje lenge før dei byrjar å gruble over det gamle segnet som er knytta til staden: Ein mann skal ha drepe systera si og elskaren hennar og etterpå ha drukna seg i tjernet. Sidan heitte det seg at alle som oppheldt seg på åstaden – i hytta til mordaren – ville bli besett av ein underleg dragnad og drukne seg i tjernet.

Selskapet bestemmer seg for å oppklare mysteriet, men snart lét det til at dei sjølv blir utsette for dei gåtefulle, dragande maktene som er knytte til tjernet.

Om filmen

Mottaking

De dødes tjern blei ein suksess i samtida si, og bidrog til atterreisinga av sjølvkjensla til Norsk Film. Dette blei også gjennombrotet til Kåre Bergstrøm som filmregissør. «Norsk topp-thriller», skreiv meldar VG i 1958 og gav han terningkast fem. Meldaren meinte at filmen hadde lukkast godt i \transformasjonen frå bok til film.

I 1998 blei filmen kåra til den fjerde beste norske filmen gjennom tidene på eo topp 10-liste, sett saman av 101 norske filmfolk og kritikarar.

De dødes tjern er ein av ytterst få norske filmgrøssarar og blir i dag rekna som ein av klassikarane innan norsk film.

Musikk

Gunnar Sønstevold skreiv filmmusikken, og musikarane var fløytisten Ørnulf Gulbransen, cellisten Arne Novang og harpisten Oscar Harlem.

Innspelingsstader

Filmen blei spelt inn ved tre tjern:

• Skomakertjern – eit av de tre vatna i Tryvann i Nordmarka i Oslo.
• Steinstjernet – ved Steinshøgda ved Kolsås i Bærum.
• Tjernsrudtjernet – i Bærum. (Her blei det berre tatt nokre nærbilete).

I rollene

• André Bjerke – Jon Mørk (i filmen har Gabriel Mørk fått nytt namn)
• Bjørg Engh – Sonja, kona til Bernhard
• Henki Kolstad – Bernhard Borge
• Per Lillo-Stenberg – Bjørn Werner, broren til Liljan
• Erling Lindahl – Kai Bugge, psykolog
• Henny Moan – Liljan Werner
• Øyvind Øyen – Magne Bråten, politimann (i boka heiter han Einar Bråten)
• Georg Richter – Harald Gran
• Leif Sommerstad – Tore Gråvik, attergangaren (i romanen heiter han Tore Gruvik)
• Inger Teien – Eva, venninna til Bjørn

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Trine Rein» frå Wikipedia på bokmål, den 15. november 2021.