Haida er eit nordamerikansk urfolkspråk som blir snakka av mellom 50 og 60 haidafolk på den kanadiske øygruppa Haida Gwaii i Britisk Columbia i Canada, og i sørlege Alaska (på Prince-of-Wales-øya, Hydaburg og Ketchikan). Alle haidatalarane er over 60 år. Det finst omtrent 2000 haidafolk. Namnet kjem frå ordet xayda, som på haida tyder ‘person’ eller ‘menneske’.

Haida
X̱aat Kíl, X̱aadas Kíl, X̱aayda Kil, Xaad kil
Klassifisering isolert språk
Bruk
Tala i Canada og USA
Område Haida Gwaii, Prince of Wales Island
Haidatalande i alt 270 (folketeljing 2001[1]
Skriftsystem Det latinske alfabetet
Offisiell status
Offisielt språk i Council of the Haida Nation
Normert av Nei
Språkkodar
ISO 639-2 hai
ISO 639-3 hai


Utbreiing av haida-språket.

Slektskap endre

Sidan midten av 1800-talet har det vore ein teori om eit slektskap mellom haida, tlingit, eyak og dei atabaskiske språka. Denne gruppa blei av Edward Sapir i 1915 kalla na-dené-språk. Joseph Greenberg tok dei i 1987 med i boka si Language in the Americas. Nyare arbeid ser på desse språka meir som eit sprachbund enn som ein språkfamilie.

Kjelder endre

Fotnotar

Bakgrunnsstoff endre

Om haida endre

  • John Enrico: Haida Syntax. 2 Volumes. University of Nebraska Press, Lincoln NE u. a. 2003, ISBN 0-8032-1822-2.
  • John Enrico: Haida Dictionary. Skidegate, Masset, and Alaskan Dialects. 2 Volumes. Alaska Native Language Center u. a., Fairbanks AK 2005, ISBN 1-555-00087-8.

Haida som amerikansk språk endre

  • Joseph Harold Greenberg: Language in the Americas. Stanford University Press, Stanford CA 1987, ISBN 0-8047-1315-4.
  • Lyle Campbell: American Indian Languages. The historical Linguistics of native America. Oxford University Press, New York NY u. a. 1997, ISBN 0-19-509427-1 (Oxford Studies in anthropological Linguistics 4).
  • Michael Krauss: The Indigenous Languages of the North: a Report on their Present State. In: Hiroshi Shōji, Juha Janhunen (Hrsg.): Northern Minority Languages. Problems of Survival. National Museum of Ethnology, Suita u. a. 1997, S. 1–34 (Senri ethnological Studies 44, ISSN 0387-6004).
  • Marianne Mithun: The Languages of Native North America. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1999, ISBN 0-521-23228-7.

Haida og na-dené endre

  • Michael Krauss: Na-Dene. I: Thomas A. Sebeok (Hrsg.): Current Trends in Linguistics. Volume 10: William Bright (utgj.): Linguistics in North America. Del 2. Mouton, Den Haag u. a. 1973, s. 903–978.
  • Robert Levine: Haida and Na-dene: a New Look at the Evidence. I: International Journal of American Linguistics. 45, 2, 1979, S. 157–170.
  • Jeff Leer: Tlingit: a Portmanteau Language Family? I: Philip Baldi (utgjevar): Linguistic change and reconstruction methodology. Mouton de Gruyter, Berlin u. a. 1990, ISBN 3-11-011908-0, S. 73-98 (Trends in Linguistics. Studies and Monographs 45).
  • Jeff Leer: Evidence for a Northern Northwest Coast Language Area. I: International Journal of American Linguistics. 57, 2, 1991, S. 158–193.
  • John Enrico: Toward Proto – Na-Dene. I: Anthropological Linguistics. 46, 3, 2004, ISSN 0003-5483, S. 229–302.

Nettstader endre