Wikipedia

ISO 639

ISO 639 er ein av fleire internasjonale standardar som inneheld korte kodar for språknamn. ISO 639 består av ulike delar, to av desse har vorte publisert til no. Dei andre delane er under arbeid.

Kodar

endre

Dei tre publiserte delane er:

  • ISO 639-1:2002 Codes for the representation of names of languages -- Part 1: Alpha-2 code
  • ISO 639-2:1998 Codes for the representation of names of languages -- Part 2: Alpha-3 code
  • ISO 639-3:2007 Codes for the representation of names of languages -- Part 3: Alpha-3 code for comprehensive coverage of languages [1]

Den første av dei inneheld tobokstavskodar, de to andre trebokstavskodar. 22 av språka i 639-2 har to kodar, ein for bibliografisk bruk (ISO 639-2/B), og ein for terminologisk bruk (ISO 639-2/T).

Desse delane er under arbeid:

  • ISO 639-4:2007? Codes for the representation of names of languages -- Part 4: Implementation guidelines and general principles for language coding
  • ISO 639-5:2006? Codes for the representation of names of languages -- Part 5: Alpha-3 code for language families and groups

Bakgrunn og arbeid med språkkodar i dag

endre

Historia attom ISO 639 går attende til lenge før dataalderen, då standardiserte språknamn var relevant framforalt for bibliotekarar. Den viktigaste aktøren bak standardiserarane er då også det amerikanske Library of Congress. Derfor var det t.d. i utgangspunktet berre ein kode for «norsk», no, i og med at bibliotekarane og norskfilologane insisterte på at nynorsk og bokmål representerte det same språket, og det vart laga kodar som smi «andre samiske språk«. I dataalderen har ei anna brukargruppe teke ISO 639 i bruk, nemleg dei som lokaliserer brukargrensesnitt til ulike språk. For dei er kodar som no og smi lite relevante.

Eit anna problem med ISO 639 er at det inneheld svært få språk. ISO 639-1 kan berre innehalde 26 x 26 kodar, eller 676 språk, mens det er bortimot 7000 språk i verda. 639-2 har forsåvidt nok potensielle bokstavkombinasjonar (17576), men kravet til å bli med i 639-2 har til no vore svært høge (minst 50 publikasjonar registrert med ISDN-nummer eller tilsvarande, og ein registreringsinstans), krav som i praksis har ekskludert fleirtalet av språka i verda.

Ein kontrast til dette finn vi i den såkalla SIL-koden, trebokstavskoden som blir brukt av Summer Institute of Lingustics sin database Ethnologue. Den inneheld ein trebokstavskode for alle språka som er lista i Ethnologue. Arbeidet med ISO 639 går no fram på den måten at ISO og SIL sitt arbeid blir unifisert, ved at SIL-koden blir tatt i bruk der det ikkje finst nokon ISO-kode.

I dag er ISO/SIL sine trebokstavskodar i bruk i bibliografiske samanhengar, og i fleire andre framstillingar av språk, til dømes på Wikipedia. Visse private instansar (som t.d. Microsoft) har sine eigne standardar, men tendensen er at den kombinerte ISO/SIL-standarden etablerer seg som dominerande standard.

ISO 639-2

endre

Liste over kodane i 639-2, sortert alfabetisk etter språkkode. Språk med fleire, svært ulike kodar er oppført fleire gonger.

A

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
aar aa Afar afar
abk ab Abkhazian abkhasisk
ace   Achinese achinesisk
ach   Acholi acoli
ada   Adangme adangme
ady   Adyghe adyghe
afa   Afro-Asiatic afroasiatiske språk
afh   Afrihili afrihili
afr af Afrikaans afrikaans
ain   Ainu ainu
aka ak Akan akan
akk   Akkadian akkadisk
alb/sqi sq Albanian albansk
ale   Aleut aleutisk
alg   Algonquian languages algonkinske språk
alt   Southern Altai
amh am Amharic amharisk
ang   Old English gammalengelsk, angelsaksisk
apa   Apache apachespråk
ara ar Arabic arabisk
arc   Aramaic arameisk
arg an Aragonese aragonsk
arm/hye hy Armenian armensk
arn   Araucanian araukansk
arp   Arapaho arapaho
art   Artificial languages kunstig språk
arw   Arawak arawakspråk
asm as Assamese assamesisk
ast   Asturian asturisk
ath   Athapascan languages atabaskiske språk
aus   Australian languages australske språk
ava av Avar avarisk
ave ae Avestan avestansk
awa   Awadhi awadhi
aym ay Aymara aymara
aze az Azeri aserbajdsjansk

B

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
bad   Banda banta
bai   Bamileke languages bamilekiske språk
bak ba Bashkir basjkirsk
bal   Baluchi balutsji
bam bm Bambara bambara
ban   Balinese balinesisk
baq/eus eu Basque baskisk
bas   Basa basa
bat   Baltic baltiske språk
bej   Beja beja
bel be Belarusian kviterussisk
bem   Bemba bemba
ben bn Bengali bengali
ber   Berber berbarspråk
bho   Bhojpuri bhojpuri
bih bh Bihari bihari
bik   Bikol bikol
bin   Bini bini
bis bi Bislama bislama
bla   Siksika
bnt   Bantu bantuspråk
bod/tib bo Tibetan tibetansk
bos bs Bosnian bosnisk
bra   Braj bradj
bre br Breton bretonsk
btk   Batak batak
bua   Buriat burjatisk
bug   Buginese buginesisk
bul bg Bulgarian bulgarsk
bur/mya my Burmese burmesisk
byn   Blin blin

C

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
cad   Caddo
cai   Central American Indian
car   Carib languages
cat ca Catalan katalansk
cau   Caucasian kaukasiske språk
ceb   Cebuano
cel   Celtic keltiske språk
cha ch Chamorro chamorro
chb   Chibcha
che ce Chechen tsjetsjensk
ch   Chagatai
chi/zho zh Chinese kinesisk
chk   Chuukese
chm   Mari
chn   Chinook jargon
cho   Choctaw
chp   Chipewyan
chr   Cherokee
chu cu Church Slavonic kyrkjeslavisk
chv cv Chuvash tsjuvasjisk
chy   Cheyenne
cmc   Chamic languages
cop   Coptic koptisk
cor kw Cornish kornisk
cos co Corsican korsikansk
cpe   Creoles and Pidgins, English-based kreolar og pidginspråk basert på engelsk
cpf   Creoles and Pidgins, French-based kreolar og pidginspråk basert på fransk
cpp   Creoles and Pidgins, Portuguese-based kreolar og pidginspråk basert på portugisisk
cre cr Cree cree
crh   Crimean Turkish
crp   Creoles and Pidgins kreolar og pidginspråk
csb   Kashubian
cus   Cushitic kusjittiske språk
cym/wel cy Welsh walisisk, kymrisk
cze/ces cs Czech tsjekkisk

D

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
dak   Dakota dakota
dan da Danish dansk
dar   Dargwa
day   Dayak
del   Delaware delaware
den   Slave (Athapascan)
deu/ger de German tysk
dgr   Dogrib
din   Dinka dinka
div dv Divehi divehi
doi   Dogri dogri
dra   Dravidian dravidiske språk
dsb   Lower Sorbian lågsorbisk
dua   Duala
dum   Middle Dutch (ca. 1050–1350)
dut/nld nl Dutch nederlandsk
dyu   Dyula
dzo dz Dzongkha

E

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
efi   Efik
egy   Ancient Egyptian
eka   Ekajuk
ell/gre el Modern Greek moderne gresk
elx   Elamite elamittisk
en en English English engelsk
enm   Middle English (ca. 1100–1500) mellomengelsk
epo eo Esperanto esperanto
est et Estonian estisk
eus/baq eu Basque baskisk
ewe ee Eʋegbe Ewe ewe
ewo   Ewondo

F

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
fan   Fang
fao fo Faroese færøysk
fas/per fa Persian farsi, persisk, nypersisk
fat   Fanti fanti
fij fj Fijian fijiansk
fil   Filipino filipino
fin fi Finnish finsk
fiu   Finno-Ugrian finsk-ugriske språk
fon   Fon fon
fre/fra fr French fransk
frm   Middle French (ca. 1400–1600)
fro   Old French (842–ca. 1400)
fry fy Frisian frisisk
ful ff Fula fulfulde
fur   Friulian

G

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
gaa   Ga ga
gay   Gayo
gba   Gbaya
gem   Germanic germanske språk
geo/kat ka Georgian georgisk
ger/deu de German tysk
gez   Geez
gil   Gilbertese kiribatisk
gla gd Scots Gaelic skotsk gælisk, gælisk
gle ga Irish irsk
glg gl Galician galisisk
glv gv Manx mansk
gmh   Mittelhochdeutsch Middle High German (ca. 1050–1500) mellomhøgtysk
goh   Althochdeutsch Old High German ca. 750–1050) gammalhøgtysk
gon   Gondi gondi
gor   Gorontalo
got   Gothic gotisk
grb   Grebo
grc   Ancient Greek gammalgresk
gre/ell el Modern Greek moderne gresk
grn gn Guarani guarani
guj gu Gujarati gujarati
gwi   Gwich'in

H

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
hai   Haida
hat ht Haitian Creole
hau ha Hausa hausa
haw   Hawaiian hawaiisk
heb he Hebrew hebraisk
her hz Herero herero
hil   Hiligaynon
him   Himachali
hin hi Hindi hindi
hit   Hittite hettittisk
hmn   Hmong
hmo ho Hiri Motu
hrv/scr hr Croatian kroatisk
hsb   Upper Sorbian høgsorbisk
hun hu Hungarian ungarsk
hup   Hupa
hye/arm hy Armenian armensk

I

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
iba   Iban
ibo ig Igbo ibo
ice/isl is Icelandic islandsk
ido io Ido ido
iii ii Yi yi
ijo   Ijo
iku iu Inuktitut inuittisk
ile ie Interlingue interlingue
ilo   Ilokano
ina ia Interlingua interlingua
inc   Indic
ind id Indonesian indonesisk
ine   Indo-European indoeuropeiske språk
inh   Ingush
ipk ik Inupiaq inupiak
ira   Iranian
iro  
ita it Italian italiensk

J

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
jav jv Javanese javanesisk
jbo   Lojban lojban
jpn ja Japanese japansk
jpr   Judeo-Persian
jrb   Judeo-Arabic

K

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
kaa   Karakalpak karakalpakisk
kab   Kabyle kabylsk
kac   Kachin kachin
kal kl Greenlandic grønlandsk
kam   Kamba kamba
kan kn Kannada kannada
kar   Karen karenspråk
kas ks Kashmiri kasjmiri
kat/geo ka Georgian georgisk
kau kr Kanuri kanuri
kaw   Kawi
kaz kk Kazakh khasakisk
kbd   Kabardian kabardisk
kha   Khasi
khi   Khoisan khoisanspråk
khm km Khmer khmer
kho   Khotanese
kik ki Kikuyu kikuyu
kin rw Kinyarwanda kinyarwanda, ruanda, rwanda
kir ky Kirghiz kirgisisk
kmb   Kimbundu
kok   Konkani konkani
kom kv Komi komi
kon kg Kongo
kor ko Korean koreansk
kos   Kosraean
kpe   Kpelle
krc   Karachay-Balkar
kro   Kru kru
kru   Kurukh
kua kj Kuanyama
kum   Kumyk
kur ku Kurdish kurdisk
kut   Kutenai

L

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
lad   Ladino jødespansk
lah   Lahnda lahnda
lam   Lamba
lao lo Lao laotisk, lao
lat la Latin latin
lav lv Latvian latvisk
lez   Lezghian
lim li Limburgish
lin ln Lingala
lit lt Lithuanian litauisk
lol   Mongo
loz   Lozi
ltz lb Luxembourgish luxemburgsk, luxembourgsk
lua   Luba-Lulua
lub lu Luba-Katanga
lug lg Ganda
lui   Luiseno
lun   Lunda
luo   Luo luo
lus   Lushai

M

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
mac/mkd mk Macedonian makedonsk
mad   Madurese
mag   Magahi magahi
mah mh Marshallese marshallesisk
mai   Maithili maithili
mak   Makasar
mal ml Malayalam malayalam
man   Mandingo mandingo
mao/mri mi Maori maori
map   Austronesian austronesiske språk
mar mr Marathi marathi
mas   Masai masai
may/msa ms Malay malayisk
mdf   Moksha
mdr   Mandar
men   Mende
mga   Middle Irish mellomirsk
mic   Mi'kmaq
min   Minangkabau
mis   Miscellaneous languages ymse språk
mkh   Mon-Khmer mon-khmerspråk
mlg mg Malagasy malagassisk
mlt mt Maltese maltesisk
mnc   Manchu mandsju
mni   Manipuri manipuri
mno   Manobo
moh   Mohawk
mol mo Moldavian moldovisk
mon mn Mongolian mongolsk
mos   Mossi
mul   Multiple languages (several languages used) fleire språk
mun   Munda languages mundaspråk
mus   Creek
mwl   Mirandese
mwr   Marwari marwari
mya/bur my Burmese burmesisk
myn   Mayan languages mayaspråk
myv   Erzya

N

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
nah   Nahuatl nahuatl
nai   North American Indian
nap   Neapolitan napolitansk, napolitansk-kalabresisk
nau na Nauruan naurisk
nav nv Navajo navaho
nbl nr South Ndebele
nde nd North Ndebele
ndo ng Ndonga
nds   Nederdüütsch, Niederdeutsch Low German lågtysk
nep ne Nepali nepali
new   Newari newari
nia   Nias
nic   Niger-Kordofanian niger-kordofanske språk
niu   Niuean niuisk
nld/dut nl Dutch nederlandsk
nno nn Norwegian Nynorsk nynorsk
nob nb Norwegian Bokmål bokmål
nog   Nogai
non   Old Norse norrønt
nor no Norwegian norsk
nso   Northern Sotho nordsotho
nub   Nubian languages nubiske språk
nwc   Classical Newari; Old Newari; Classical Nepal Bhasa
nya ny Chichewa
nym   Nyamwezi
nyn   Nyankole
nyo   Nyoro
nzi   Nzima

O

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
oci oc Occitan oksitansk, provençalsk
oji oj Ojibwa
ori or Oriya oriya
orm om Oromo oromo
osa   Osage Nation
oss os Ossetian ossetisk
ota   Ottoman Turkish (1500–1928)
oto   Otomian languages

P

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
paa   Papuan
pag   Pangasinan
pal   Pahlavi
pam   Pampanga; Kapampangan
pan pa Punjabi panjabi
pap   Papiamento papiamento
pau   Palauan palauisk
peo   Old Persian gammalpersisk
per/fas fa Persian farsi, persisk, nypersisk
phi   Philippine languages filipino
phn   Phoenician fønikisk
pli pi Pali pali
pol pl Polish polsk
pon   Pohnpeian ponapisk
por pt Portuguese portugisisk
pra   Prakrit languages prakritspråk
pro   Old Provençal
pus ps Pushtu pashto, pasjto

Q

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
qaa-qtz   Reserved for local use reservert til lokal bruk
que qu Quechua quechua

R

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
raj   Rajasthani languages radjasthanispråk
rap   Rapa Nui
rar   Rarotongan
roa   Romance romanske språk
roh rm Rhaeto-Romance retoromansk, ladinsk
rom   Romany romani
rum/ron ro Romanian rumensk
run rn Rundi rundi
rup   Aromanian arumensk, makedo-rumensk
rus ru Russian russisk

S

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
sad   Sandawe
sag sg Sango sango
sai   South American Indian
sal   Salishan languages
sam   Samaritan Aramaic
san sa Sanskrit sanskrit
sas   Sasak
sat   Santali santali
scc/srp sr Serbian serbisk
scn   Sicilian siciliansk, sisiliansk
sco   Scots skotsk
scr/hrv hr Croatian kroatisk
sel   Selkup selkupisk
sem   Semitic semittiske språk
sga   Old Irish gammalirsk
sgn   Sign languages teiknspråk
shn   Shan
sid   Sidamo sidamo
sin si Sinhalese singalesisk
sio   Siouan languages siouxsspråk
sit   Sino-Tibetan sinotibetanske språk
sla   Slavic slaviske språk
slo/slk sk Slovak slovakisk
slv sl Slovene slovensk
sma   Southern Sami sørsamisk
sme se Northern Sami nordsamisk
smi   Sami languages samiske språk
smj   Lule Sami lulesamisk
smn   Inari Sami enaresamisk
smo sm Samoan samoansk
sms   Skolt Sami skoltesamisk
sna sn Shona shona
snd sd Sindhi sindhi
snk   Soninke
sog   Sogdian
som so Somali somali
son   Songhai languages
sot st Southern Sotho sørsotho
spa es Spanish spansk
sqi/alb sq Albanian albansk
srd sc Sardinian sardisk
srr   Serer
ssa   Nilo-Saharan nilosahariske språk
ssw ss Swati swati
suk   Sukuma
sun su Sundanese sundanesisk
sus   Susu susu
sux   Sumerian sumerisk
swa sw Swahili swahili
swe sv Swedish svensk
syr   Syriac

T

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
tgl tl Tagalog tagalog
tig   Tigre tigré
tah ty Tahitian tahitisk
tai   Tai taispråk
tam ta Tamil tamil
tat tt Tatar tatarisk
tel te Telugu telugu
tem   Timne
ter   Tereno
tet   Tetum
tgk tg Tajik tadsjikisk
tha th Thai thai
tib/bod bo Tibetan tibetansk
tir ti Tigrinya tigrinja
tiv   Tiv
tkl   Tokelau
tlh   Klingon klingon
tli   Tlingit
tmh   Tamashek
tog   Tonga language (Bantu group N) tonga
ton to Tongan tongansk
tpi   Tok Pisin tok pisin
tsi   Tsimshian
tsn tn Tswana setswana
tso ts Tsonga tsonga
tuk tk Turkmen turkmensk
tul   Tulu tulu
tum   Tumbuka tumbuka
tup   Tupi languages tupispråk
tur tr Turkish tyrkisk
tut   Altaic altaiske språk
tvl   Tuvaluan tuvalisk
twi tw Twi twi
tyv   Tuvinian tuvinsk

U

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
udm   Udmurt udmurtisk
uga   Ugaritic ugarittisk
uig ug Uighur uigurisk
ukr uk Ukrainian ukrainsk
umb   Umbundu umbundu
und   Undetermined språk ikkje fastsett
urd ur Urdu urdu
uzb uz Uzbek usbekisk

V

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
vai   Vai
ven ve Venda
vie vi Vietnamese vietnamesisk
vol vo Volapük volapyk
vot   Votic votisk

W

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
wak   Wakashan languages
wal   Walamo
war   Waray
was   Washo
wel/cym cy Welsh walisisk, kymrisk
wen   Sorbian languages sorbisk
wln wa Walloon vallonsk
wol wo Wolof wolof
wuu   Wu Chinese (Shanghainese)

X

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
xal   Kalmyk kalmykisk
xho xh Xhosa xhosa

Y

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
sah   Yakut jakutisk
yao   Yao yao
yap   Yapese yapesisk
yid yi Yiddish jiddisch, jiddisk
yor yo Yoruba joruba, yoruba
ypk   Yupik languages

Z

endre
Alfa-3 Alfa-2 Heimnamn Engelsk namn Norsk namn
zap   Zapotec
zen   Zenaga zenaga
zha za Zhuang
zho/chi zh Chinese kinesisk
znd   Zande zande
zul zu Zulu zulu
zun   Zuni

Sjå også

endre

Bakgrunnsstoff

endre
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=ISO_639&oldid=3562861»