Haldor Monsson Hamarsvik
Haldor Monsson Hamarsvik (1799–23. februar 1822) var ein norsk fiskar, bonde og diktar frå Selje kommune i Nordfjord i Sogn og Fjordane.
| Haldor Monsson Hamarsvik | |
| Fødd | 1799 Selje i Nordfjord |
| Død |
23. februar 1822 (22 år) |
| Debut | Sjelens sjungende Harpe (1835) |
Boka Sjelens sjungende Harpe, ei samling av salmar og religiøse tekstar Monsson Hamarsvik dikta, vart utgjeven posthumt i 1835 av vennen og omgangsskulelærar Peder Pederson Hamarsvik (1793-1849).[1] Utgjevinga innheld 19 songar og er på 61 sider, og i ei innleiing Haldor Monsson Hamarsvik skreiv med tanke på publisering seier han mellom anna at tekstane er meint å «forlyste»[2] allmugen.
Enkelte stadar i Selje og nabobygdene vart tekstar i boka nytta i husandakta, og det er kjent at utgjevinga til Haldor Monsson Hamarsvik var godt utbreitt i dette området.[3]
Tema i songane, skreiv Haldor Monsson Hamarsvik, er «Om Syndens Bekjendelse», «At foragte det Jordiske og tragte efter det Himmelske», «Om Verdens Forfængelighed og Ubestandhighed» og liknande religiøse emne.[2] Tekstane vart tonesett med melodiar godt etablerte frå før i den norske salmeheimen.
«At foragte det jordiske», «Til løgnagtige Munde» og «En Julesang» er døme på tre songtitlar av Monsson Hamarsvik. Alle songane hadde mellom to til 18 strofer.[4]
Haldor Monsson Hamarsvik omkom på sjøen under fiske på fjorden utafor Skårbø i Selje.[1][3]
Bibliografi
endre- 1835 – Sjelens sjungende Harpe : indeholdende nogle aandelige Sange, forfattede af Haldor Monsson Hammersvig. Nu efter Forfatterens Død til Trykken bekostet af nogle af hans efterladte Venner, ved Peder Pedersen Hammersvig. (Volda: R. Aarflots Bogtrykkerie, Aarflots prenteverk) [Andre opplag prenta hos M. A. Aarflot prenteverk i Volda i 1855 og utgitt på Knud J. Ækrems Forlag, 46 sider[5]]
Kjelder
endre- Arnulv Sudmann, red. (1953). «Hamarsvik (Hammersvig), Haldor Monsson». Norsk allkunnebok. Oslo: Fonna forlag. s. 743. [Femte bandet]
- Carl Lauritz Lund-Iversen, red. (1990). Ord gjennom år : dikting og diktarar frå Sunnfjord og Nordfjord : 1700-1986 med bibliografi : ein antologi ved Carl Lauritz Lund-Iversen. Naustdal: Sogn og Fjordane forlag.
- Reidar Djupedal (2009). «Haldor Monsson Hamarsvik». Gamle Selje. Førde: Selja forlag. s. 262-271.
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 Djupedal 2009, side 263
- ↑ 2,0 2,1 Djupedal 2009, side 267
- ↑ 3,0 3,1 Sudmann, Norsk allkunnebok 1953, side 743
- ↑ Djupedal 2009, side 267-269
- ↑ Djupedal 2009, side 262 og Fet 2003, side 120, 204
- Reidar Djupedal (1952). «Haldor Monsson Hammarsvik og diktinga hans». Årbok i Nordfjord: 35-50.
- Jostein Fet (1995). Lesande bønder : litterær kultur i norske allmugesamfunn før 1840. Oslo: Universitetsforlaget.
- Jostein Fet (2006). Eksetiana : Aarflots prenteverk 1809-1935 : bibliografi og kulturhistorie. Oslo: Samlaget.
- Om Haldor Monsson Hamarsvik i Lokalhistoriske artiklar Sogn og Fjordane
- «Folketelling 1801 for 1441P Selje prestegjeld : Haldor Monssen». Digitalarkivet. Riksarkivet. Henta 15.1.2015.