Haseki sultan
Haseki sultan var ein osmansk tittel som av og til blei nytta for den fremste hustrua til osmanske sultanar.[1] Det var ein heiderstittel som blei gjeven av sultanen til ei av konene hans om han ønskte å utmerka henne spesielt.
Tittelen blei nytta for fyrste gong for Hurrem Sultan i 1533, og siste gong for Rabia Sultan i 1692. Haseki Sultan tilsvarte ikkje den europeiske tittelen dronning, ettersom det ikkje var den høgaste tittelen for ei kvinne ved hoffet; kvinna med den høgast rang i hoffet og haremet var i staden mora til sultanen, som hadde tittelen valide sultan. Tittelen var opphavleg eksklusiv for ei kone, men kunne seinare bli gjeven til fleire av sultanen sine koner samtidig. Ibrahim I gav tittelen til åtte av haremskvinnene sine samtidig. Tittelen gjekk ut av bruk etter 1695 og blei bytta ut med tittelen kadınefendi, som deretter var den høgaste tittelen for konene til sultanen, men som aldri hadde så mykje prestisje som haseki sultan.
| Namn | Opphavleg namn | Opphav | Slutta å vera sultankone | Død | Gift med |
|---|---|---|---|---|---|
| Hurrem Sultan خُرَّم سلطان |
Aleksandra eller Anastazja Lisowska Kjend som Roxelana i vesten |
rutenar, dotter av ein prest | 15. april 1558 | Suleiman den store | |
| Nurbanu Sultan نور بانو سلطان |
Cecilia Venier-Baffo, Rachel eller Kalē Kartanou |
veneziansk adeleg, jødisk eller gresk | 15. desember 1574 ektemannen døydde |
7. desember 1583 | Selim II |
| Safiye Sultan صفیه سلطان |
Sofia | albansk eller veneziansk adeleg | 15. januar 1595 ektemannen døydde |
10. november 1618 | Murad III |
| Kösem Sultan قسّم سلطان |
Anastasia | gresk, dotter av ein prest på øya Tinos | 22. november 1617 ektemannen døydde |
3. september 1651 | Ahmed I |
| Ayşe Sultan عایشه سلطان |
ukjent[2] | 1622 ektemannen blei avsett |
after 1640 | Osman II | |
| Ayşe Sultan عایشه سلطان |
gresk | 1632 ektemannen døydde |
1680 | Murad IV | |
| Turhan Sultan ترخان سلطان |
Nadya | russisk eller ukrainsk | 12. august 1648 ektemannen døydde |
4. august 1683 | Ibrahim I |
| Muazzez Sultan معزز سلطان |
ukjent[3] | 12. august 1648 ektemannen døydde |
1687 | ||
| Aşub Sultan آشوب سلطان |
Katarina | ukjent, kanskje serbisk[3] | 12. august 1648 ektemannen døydde |
4. desember 1689 | |
| Ayşe Sultan عایشه سلطان |
Ayşe | krimtatar | 12. august 1648 ektemannen døydde |
||
| Mahienver Sultan ماه انور سلطان |
tsjerkessar | 12. august 1648 ektemannen døydde |
|||
| Saçbağlı Sultan | Leyla | tsjerkessar | 12. august 1648 ektemannen døydde |
1694 | |
| Şivekar Sultan شوکار سلطان |
Meryem | armensk | 12. august 1648 ektemannen døydde |
11. september 1688 | |
| Hümaşah Sultan ھما شاہ سلطان |
Humasah | tsjerkessar eller georgiar | 12. august 1648 ektemannen døydde |
28. april 1680 | |
| Gülnuş Sultan گلنوش سلطان |
Evmania Voria | gresk | 8. november 1687 ektemannen blei avsett |
6. november 1715 | Mehmed IV |
| Rabia Sultan رابعه سلطان |
ukjent | ukjent | 6. februar 1695 ektemannen døydde |
14. januar 1712 | Ahmed II |
Kjelder
endre- ↑ Peirce, Leslie P. (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. New York: Oxford University Press, Inc. ISBN 0-19-507673-7.
- ↑ Peirce (1993) s. 106
- ↑ 3,0 3,1 A.D. Alderson, The Structure of the Ottoman Dynasty, Clarendon Press, Oxford, 1955, p.83
- Denne artikkelen bygger på «Haseki Sultan» frå Wikipedia på svensk og «Haseki Sultan» frå Wikipedia på engelsk, den 30. juli 2022.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Davis, Fanny (1986). The Ottoman Lady: A Social History from 1718 to 1918. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-24811-5.
- Peirce, Leslie P. (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. New York: Oxford University Press, Inc. ISBN 0-19-507673-7.
- Piterberg, Gabriel (2003). An Ottoman Tragedy: History and Historiography at Play. California: University of California Press. ISBN 0-520-23836-2.