Jon Dyrrdal
Jon Dyrrdal (21. november 1894–25. november 1933) var ein norsk sosialøkonom og ungdomslagsorganisator. Han var frå Kyrkjebø i Høyanger kommune.
| Jon Dyrrdal | |
 | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 21. november 1894 Kyrkjebø |
| Død |
25. november 1933 (39 år) |
| Yrke | samfunnsøkonom |
Erfaringar og engasjement
endreDyrrdal var på studieferd i Sør-Europa og Midtausten før han drog til USA, der han studerte sosialøkonomi. Nokre av inntrykka og refleksjonane frå studieferda oppsummerte han i småskriftet I skuggane fraa Versailles : det arbeidslause Tyskland (1923).
I 1920-åra arbeidde Dyrrdal ei tid på Ford-fabrikken i Detroit. Dette danna bakgrunnen for pamfletten Fordismen : moderne arbeidsproblem (1929), utgitt på Fram forlag (Mot Dag). Pamfletten var eit tidleg oppgjer med «Ford-myten» og ein kritisk sosiologisk analyse av korleis moderne rasjonell industriell masseproduksjon verkar sløvande på arbeidarane.
Dyrrdal kom tidleg med i ungdomslagsarbeidet i heimtraktene. Etter at han kom til Noreg att, vart han sekretær (1928–33) i det nyskipa Oslo Fylkeslag i Noregs Ungdomslag. Her vart han ei drivande kraft, ikkje minst i det sosiale arbeidet til ungdomsrørsla i hovudstaden. Han fekk i gang hybelhuset «Heim for landsungdom» (Nordahl Bruns gate 22) og bygde med kommunal og statleg støtte opp «Sosialkontoret for landsungdom» til hjelp for ungdom som ville etablere seg i bygdene. Han kombinerte ny økonomisk og sosiologisk innsikt med eit sterkt organisatorisk engasjement i norskdomsrørsla.
Bibliografi
endreBøker
endre- 1923 – I skuggane fraa Versailles : det arbeidslause Tyskland (Kiel: Norli)
- 1929 – Fordismen : moderne arbeidsproblem (Oslo: Fram) I fulltekst ved nb.no
- 1929 – Sosiale spursmål for norsk ungdom (Oslo: Noregs ungdomslag) I fulltekst ved nb.no
Kjelder
endreBakgrunnsstoff
endre- Oddmund Løkensgard Hoel (2011). Norsk målreising. 2. Mål og modernisering 1868–1940. Oslo: Samlaget. ISBN 978-82-521-7446-5.
- Viktor Krüger, red. (1953). Oslo fylkeslag 1923–1953. Oslo. [Av innhaldet: Halldis Moren Vesaas: Samvær med Jon Dyrrdal, s. 88-95]
- Hermund Kleppa: «Minnestein over Jon Dyrrdal», i Kulturhistorisk leksikon, fylkesarkiv.no, publisert 2002