Kreft
Treng oppdatering (2023) |
Kreft er eit samnamn på sjukdomar der ukontrollert cellevekst øydelegg vev i kroppen. Namnet kjem frå lågtysk og har same opphav som kreps etter latin cancer, dette fordi ein meinte at svulsten ved brystkreft, likna ein kreps.
Kreft | |||
| |||
Klassifikasjonar og ressursar |
---|
Ein svulst av kreftceller kallast for tumor. Ein tumor kan vere godarta eller vondarta. Ein malign tumor får dottersvulstar, metastasar, i andre delar av kroppen, fordi kreftceller fell frå mortumoren, vandrar i blodbana og landar i andre vev der det veks fram nya tumorar.
Kreftsjukdomar vil i om lag 50 % av tilfella føre til at pasienten er død innan 5 år (dersom pasienten er behandla med moderne medisin). Det er stor skilnad i dødsstatistikken ut i frå kor tumoren sit i kroppen. Enkelte hudkreftformer er det 99 % som overlever i 5 år, mens det berre er 1 % som overlever kreft i bukspyttkjertelen. Medisinsk behandling av kreft er blitt betre dei seinare åra og det blir nytta store krefter på forsking for å gjere dette tilbodet enno betre.
Kreft skyldast både arveanlegg, alder og ulike miljøfaktorar, som t.d. tobakkrøyk og radioaktive stoff.
I Noreg vart det i 2001 rapportert 22 468 nye tilfelle av kreft. I 2000 vart det registrert 10 447 dødsfall som skyldast kreft.[treng kjelde]
Behandlingsmetodar
endreDet er mange som trur at samansmeltinga av bioteknologi, nanoteknologi og medisin dei neste tiåra, skal føre til ein endeleg slutt på kreft og andre alvorlege sjukdomar.
Krefttypar
endre- Beinmargskreft
- Beinvevskreft
- Blodkreft (leukemi)
- Blautvevskreft
- Brysthinnekreft
- Brystkreft
- Bukspyttkjertelkreft
- Eggstokkreft (ovarie cancer)
- Endetarmskreft (rectum cancer)
- Gynekologisk kreft
- Hjernesvulstar
- Hudkreft
- Lever/gallekreft
- Livmorhalskreft (cervix cancer)
- Lungekreft
- Lymfekreft (lymfom)
- Magekreft
- Prostatakreft
- Skjoldkjertelkreft
- Spiserøyrskreft
- Tarmkreft (colon cancer)
- Testikkelkreft (testis cancer, germinalcelletumores)
- Urinvegskreft