Matti Aikio

Matti Aikio (18. juni 1872–25. juli 1929), eigentleg Mathis Isachsen, var den første samiske forfattaren i Noreg.

Matti Aikio
Nasjonalitet	Norsk
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	18. juni 1929 Karasjok
Død	29. august 1929 (57 år) Karasjok
Yrke	Lærar, forfattar
Språk	nordsamisk
Periode	1904-1929
Debut	Kong Akab

Matti Aikio vart fødd og døydde i Karasjok. Han var son av ein lærar. Aikkio studerte mellom anna pedagogikk i Trondheim, og arbeidde som lærar mellom 1896 og 1906 i Finnmark og Sør-Noreg.

Aikio lærte seg norsk først i 1890, som 18-åring. Romanane og dramaa sine skreiv han på norsk. Han gjev eit nøyaktig bilete av den harde kvardagen til den samiske minoriteten, og kampen dei fører for eigen identitet og sjølvstende.

Frå 1921 vart Aikio statsstipendiat.

Bibliografi

• 1904 – Kong Akab
• 1906 – I Dyreskind (omsett til samisk 2003: Náhkehasat)
• 1907 – Ginunga-Gap
• 1911 – Hebræerens Søn
• 1912 – Polarlandsbreve og andre
• 1918 – Hyrdernes Kapel
• 1920 – Gustav Vigeland
• 1929 – Bygden på Elvenesset

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Matti Aikio» frå Wikipedia på tysk, den 6. november 2006.

Bakgrunnsstoff

Bibliografi

• Digitaliserte bøker av Matti Aikio hjå Nasjonalbiblioteket
• Matti Aikio i Biblioteksøk

Litteratur

• Gjengset, Gunnar H. (1980). Matti Aikio - Samenes dikter?. Tromsø: [G. H. Gjengset]. 
• Gjengset, Gunnar H.: «Matti Aikio» i Norsk Biografisk Leksikon
• Nissen, Kristian 1953: Matti Aikio. En norsk forfatter av samisk ætt Sámi ællin: Sámi særvi jakkigirj'i. s. 75-84.
• Thorsen, Audun. Matti Aikio - ein studie i rasepsykologi, i Kirke og Kultur, 1964 vol. 69 nr. 9, s. 538-548