Påskelys
Påskelys er eit stort dekorert kyrkjelys som blir innført i kyrkja i påsken og står der gjennom kyrkjeåret. Lyset symboliserer Jesus Kristus, som kalla seg «verdas lys». Lyset er vanleg å bruka både i katolske og protestantiske kyrkjer.
Påskelyset er kvitt og dekorert, gjerne med kristogram, bokstavane alfa og omega og årstal. Tradisjonelt var det eit vokslys, men i moderne tid bruker ein stearinlys eller oljelampe forma som lys.
Etter alminneleg katolsk tradisjon skal kyrkja ta eit nytt påskelys i bruk kvart år. Dette nye lyset vert tent under påskevaka, eller påskevigila som denne messa òg vert kalla. Lyset blir tend utanfor kyrkja og bore inn i prosesjon i ei mørklagd kyrkje. Diakonen som ber lyset seier tre gonger lumen Christi ('Kristi lys'). Ein avsluttar med lovsongen Exsultet.[1] I dei kyrkjene som ikkje feirar vigilia, vert det første gongen tent på påskedag.
Det er vanleg å la påskelyset brenna ved kvar gudsteneste i påsketida. Deretter kan ein i katolske kyrkjer bruka det fram til og med Kristi himmelfartsdag.[2] eller i nyare tid pinse.[3][1] Det kan også tennast på julaftan. Elles i året vert påskelyset tent under dåp, i somme kyrkjesamfunn òg ved gravferd, ved at eld vert henta frå alterlysa ved innleiinga av seremonien. Mindre dåpslys gjevne til dåpsbarna blir tende frå det store påskelyset.[4]
I den norske kyrkja står påskelyset normalt ved døypefonten, bortsett frå tida mellom påskenatt eller 1. påskedag fram til Kristi himmelfartsdag. Då kan det stå ved sidan av altarbordet.[5]
I mange kyrkjer vel dei å bruke påskelyset i fleire år, til det er nedbrunne.
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 Kaspar Kallan, «påskelys», Den Store Danske, Gyldendal, henta 9. april 2017
- ↑ Paschal Candle - Catholic Encyclopedia (lest 4. november 2012)
- ↑ Egon Kapellari, Hellige tegn: påskelyset, Den katolske kirke (katolsk.no)
- ↑ Annette Stenseng. (09.10.13), «Nytt påskelys i kirka», HERØYFJERDINGEN
- ↑ «Kap. 3 Liturgisk utstyr. § 13 Lys», Regler for liturgisk inventar og utstyr, kirken.no, 22.9.2015
