Paul Olsen Thrane
Paul Olsen Thrane (fødd 5. desember 1751 i Enebakk, daud 15. februar 1830 i Fredrikstad) var ein norsk forretningsmann og ein av Christianias mektige menn tidleg på 1800-talet.[1]
| Paul Olsen Thrane | |
 | |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 5. desember 1751 Enebakk, Ytre Enebakk |
| Død |
15. februar 1830 (78 år) |
| Yrke | forretningsdrivande |
Biografi endre
Thrane studerte handelsfaget under justisråd Peter Elieson frå Hafslund (tettstad) og kjøpmann Dørcker i Frederikshald, og gifta seg med dottera til Dørcker, Kristin Marie, i 1778.[2] Paret flytta til Christiania (1780), der han fekk engasjement ved Bordtomtene nokon år, før han kjøpte Tiedemanns Tobaksfabrik på Vaterland (1784). Fabrikken vart drive under namnet Paul Olsen Thrane Tobaks-fabrique, flytta til torget i byen (1787) og selt til Claus Winther (1816). Thrane dreiv òg innan trelast.
Han var i borgarforsamlinga i byen (1794–1800), og dessutan utnemnd til forlikskommissær (1809–12). I denne tida vart han den første stadthauptmann i Christiania borgervæbning (1801). Tidlegare hadde Thrane vore med på etableringa av Det Dramatiske Selskab der han òg var skodespelar (1799) og av det første musikalske selskapet i byen, Det musicalske Lyceium (1810). Sjølv om Thrane var kjent som antirojalist var han nær ven av, og forlovar for naboen sin på Bygdøy, prins og vise-statthaldar Frederik av Hessen (1813).
Han åtte Thranes løkke ved dagens Rodeløkka, og dessutan Henningslyst på Bygdøy (1802–19). I heimtraktene sine ved Sarpsborg kjøpte Thrane Borregaard (1812) og Borregaard Hovedgård der han tidvis budde (1814–1818). Frå Jørgen Young kjøpte han Youngsløkken (ved dagens Youngstorget, 1818) og budde sjølv i Storgata 3 (huste står enno). Han var stortingsrepresentant 1818–1820 for Christiania.
Etterkvart fekk han store finansielle problem med Borregaard, og saman med ein storbrann i eigedomane hans på Bordtomtene (1819) innstilte han betalingar i to periodar (1820, 1826) og selde alt i ein konkurs (1828).[3] Han flytta så til Fredrikstad.
Utmerkingar endre
Kjelder endre
- ↑ geneologi fra nermo.no
- ↑ biografi fra Runeberg.
- ↑ William Thrane og "Adressetidende" fra Porsgrunn folkebibliotek
- Denne artikkelen bygger på «Paul Olsen Thrane» frå Wikipedia på bokmål, den 6. juli 2016.