Pavel Filonov
Pavel Nikolajevitsj Filonov (8. januar 1883–3. desember 1941) var ein russisk kunstmålar, kunstteoretikar og poet.
| Pavel Filonov | |
 | |
| Fødenamn | Па́вел Никола́евич Фило́нов |
| Statsborgarskap | Det russiske imperiet, Sovjetunionen, Russland |
| Fødd | 8. januar 1883 Moskva |
| Død |
3. desember 1941 (58 år) |
| Yrke | kunstmålar, lyrikar, illustratør, scenograf, grafikar, teiknar |
| Språk | russisk |
| Medlem av | Sovjetunionens kunstnerforbund |
| Pavel Filonov på Commons | |
Liv
endreYngre år
endre
Filonov vart fødd i Moskva. Fjorten år gammal, i 1897, flytta han til St. Petersburg der han tok læretimar i kunstmåling. I 1908 begynte han ved St. Petersburgs kunstakademi, han vart utvist frå akademiet i 1910.
Kunstteoretikar
endreDei neste fire åra, 1910–14, var han aktiv i kunstnargruppa Sojuz Molodjozjij (Ungdomsforbundet), grunnlagd av kunstmålarane Elena Guro og Mikhail Matjusjin. I 1912 skreiv Filonov artikkelen Kanon og lova, der han formulerte prinsippa for analytisk realisme, eller "anti-kubisme". I følgje Filonov skildrar kubismen delar av overflategeometrien åt gjenstandane, medan analytisk realisme skal skildre brokkar av gjenstandanes inste sjel. Han heldt fast ved prinsippa sine livet ut.
Under vignetten Universell blomstring (Mirovoj rastsvet) fremja Filonov ein arbeidsmetode som gjekk frå det partikulære til det generelle. Han meinte at objekta og felta skulle byggast opp frå små detaljar og bitar, og hevda at å gjere det omvendt ikkje var noko anna enn rein sjarlatanisme. Etter det formålet arbeidde han, og han kravde at studentane hans nytta svært små penslar når dei måla, og dei grannaste stiftar når dei teikna.
Leiande målar
endreI åra 1913 til 1915 var Filonov nært knytt til Vladimir Majakovskij, Velimir Khlebnikov og andre futuristar. Hausten 1916 melde han seg til teneste i 1. verdskrigen og stridde ved den rumenske fronten. Filonov deltok i den russiske revolusjonen i 1917, han var formann av Den revolusjonære krigskomiteen i Dunaj-regionen.
I 1919 stilte han ut arbeid ved Den første frie utstilling av kunstnarar frå alle trendar i Eremitasjen i Petrograd. I 1923 vart han professor ved St. Petersburgs kunstakademi og medlem av Instituttet for kunstnarisk kultur (INKhUK). To år seinare organiserte han kunstnargruppa Meistrar i analytisk realisme, der meir enn sytti målarar deltok. Gruppa skal ha fungert fram til 1932. Arbeida deira fekk innverknad på suprematismen og ekspresjonismen.
I unåde
endre
Ei stor retrospektiv utstilling vigd Filonov sin kunst var i 1929 planlagd ved Det russiske museet. Men Sovjet-regjeringa forbaud utstillinga. Frå 1932 gjekk Filonov rundt og svalt, men nekta trass i dette å selje verka sine til private kunstsamlarar. Han ynskte å gje alle arbeida sine til Det russiske museet som ei gåve, for å få ein start på eit Museum for analytisk realisme. Filonov heldt fram å måle, heilt til han svalt i hel under den nazi-tyske beleiringa av Leningrad.
Ettertid
endreStørstedelen av Filonov sine verk vart tatt vare på av søstera hans, Jevdokija N. Glebova. Ho lagra måleria i Det russiske museet sine arkiv og med tida donerte ho dei som gåve. Utstillingar av Filonov sine verk var lenge forbodne. I 1967 vart det gitt løyve til ei utstilling i Novosibirsk av Filonov sin kunst. I 1988 gav Det russiske museet grønt lys for Filonov-verk til samlingane sine. Den aller første internasjonale utstillinga av arbeida hans vart halden i Paris i 1989-90.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «Pavel Filonov» frå Wikipedia på engelsk, den 15. mars 2009.