RS «Stavanger»
RS 14 «Stavanger» er ei redningsskøyte bygd for Redningsselskapet i 1901. Ho vart konstruert og bygd av Colin Archer. Teikningane som vart brukte var dei som Archer laga til bygginga av «Svolvær». «Stavanger» vart bygd litt djupare akter. Jernkjølen vart og gjort noko lenger. Ho har vorte rekna som ein svært god seglar. Ho var den første av redningsskøytene som fekk sjølvlensande styrebrønn. Byggjesummen var Kr 10363,78. Finansiering vart ordna ved omdisponering av fond i Redningsselskapet. Namnet «Stavanger» fekk ho truleg fordi Redningsselskapet ville gi ein takk for stønaden dei hadde fått frå reiarane i byen gjennom mange år.[1] Det er usikkert om det og var ei innsamling i Stavanger for å finansiere skøyta.
| RS 14 «Stavanger» | ||
 Foto: Redningsselskapet, 2002 | ||
| Status: | Seld, museumsfartøy | |
| Leverandør: | Colin Archer | |
| Konstruktør: | Colin Archer | |
| Byggjeår: | 1901 | |
| Byggjepris: | 10 363 kroner | |
| Oppkalla etter: | Stavanger | |
| Finansiering: | Omdisponering av reservefond i NSSR | |
| Eigenskapar | ||
| Materiale: | Eik, furu | |
| Lengde: | 14,35 m | |
| Breidde: | 4,65 m | |
| Djupgåande: | 2,35 m | |
| Seglareal: | 110 m² | |
| Statistikk | ||
| Sett inn i teneste: | 1901 | |
| Ut av teneste: | 1939 | |
| Menneskeliv berga: | 53 | |
| Fartøy assistert: | 3010 | |
«Stavanger» var som ny stasjonert på Titran. Det var berre to år etter Titranulukka, og det var sterke ynskje om skøytedekning på Trøndelagskysten. Ho var knytt til Titran så lenge ho var i drift for Redningsselskapet. Den viktigaste delen av redningsarbeidet på Trøndelagskysten gjekk ut på å slepe i land fiskarar som stod i fare for å drive til havs.
Mannskapet på «Stavanger» fekk tildelt Emile Robins belønning for 1924.
I 1939, etter endt teneste, vart «Stavanger» seld til Jul. Nielsen frå Oslo Han brukte skøyte til fritids- og turbåt. Han var mellom anna på segltur i Karibia, noko som ikkje var vanleg i 1950. Etter at Jul. Nielsen omkom i eit forlis i 1958, var det kona, Lillerut Bryn Nielsen som segla henne. Etter kvart tok sonen, Jeppe Jul. Nielsen over ansvaret. Han selde «Stavanger» attende til Redningsselskapet i 1998. Det var meininga at ho skulle setjast på land, og framvisast som ei original Archer-redningsskøyte. Både Horten, Stokmarknes, Svolvær, Andenes og Kristiansund var aktuelle stader til dette.[2][3]I 2007 vart det endeleg bestemt at ho skulle plasserast i båthallen til Sjøfartsmuseet på Bygdøy. Ho vart overlevert til museet i 2009 for å takast på land.
Dei seinaste åra har det vorte gjort mykje for å føre skøyta tilbake slik ho var som redningsskøyte kring 1930. Motor og elektrisk opplegg har vorte fjerna. Innreiing har vorte oppbygd etter originalteikningar, og etter synlege spor etter inventaret.
Kjelder
endre- Jeppe Jul Nielsen:RS 14 "Stavanger" historie
- Bjørn Foss: Fra seil til vannjet. Norsk Maritimt Forlag 2002