Sopron

Sopron (tysk Ödenburg, kroatisk Šopron, Šapron, Šopruonj) er ein by i Ungarn nær grensa til Austerrike. Byen ligg i fylket Győr-Moson-Sopron.

Sopron
Hovudplassen i Sopron. Hovudplassen i Sopron.
Plassering
Styresmakter
Land Region Megye	Ungarn Vest-Transdanubia Győr-Moson-Sopron
Geografi
Flatevidd  - By	169,06 km²
Innbyggjarar  - By (2005)    - folketettleik	56 394   333/km²
Koordinatar	47°40′00″N 16°35′00″E
Tidssone - Ved sommartid	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
Diverse annan informasjon
Postnummer	9400
Telefon-retningsnummer	99
Heimeside: www.sopron.hu

Sopron er eit viktig vinområde i Ungarn, og eit av få område i landet som produserer både kvit- og raudvin.

Historie

Området har vore busett sidan antikken. I romartida var det ein romersk provins i området og der byen i dag ligg låg det ein by kalla Scarbantia. Forumet låg der hovudplassen i Sopron ligg i dag.

Då ungararane kom til området på 800-talet var byen i ruinar, og i løpet av dei neste to hundre åra forsterka ungararane dei gamle romerske bymurane og bygde ei borg. Byen fekk det ungarske namnet sitt etter ein hoffmarskalk i borga kalla Suprun. I 1153 vart byen nemnd som ein viktig by.

I 1273 okkuperte kong Otakar II av Böhmen borga. Sjølv om han tok borna i Sopron som gislar, opna byen portane då hæren til kong Ladislaus IV av Ungarn kom fram. Kongen gav byen ei påskjønning ved å heve statusen til fri keisarby.

Under den osmanske okkupasjonen av Ungarn plyndra osmanarane byen i 1529, men okkuperte han ikkje. Mange folk frå dei okkuperte områda flykta til Sopron og byen vart viktigare.

I 1676 vart Sopron øydelagd av brann. Den moderne byen vart bygd opp att dei neste tiåra med vakre bygningar i barokkstil. Soporon vart òg sete i fylket Sopron.

1900-talet

Etter at Austerrike-Ungarn vart delt vart fire vestlege fylke i Ungarn (Pressburg - Pozsony, Eisenburg - Vas, Ödenburg - Sopron, Wieselburg - Moson) gjeve til Austerrike St. Germain-traktaten (1919) og Trianon-traktaten (1920). Etter lokal uro vart statusen til Sopron avgjort ved ei folkeavstemming i 1921 der 65% stemde for Ungarn. Sidan den gong har Sopron vore kalla Civitas Fidelissima («Den mest lojale byen»). Dei tre andre områda er i dag ein del av Burgenland i Austerrike.

Sopron vart kraftig råka av den andre verdskrigen og nazistane sende og tok livet av nesten alle jødar og nokre venstrevendte arbeidarar i dødsleirane. Byen vart òg bombardert fleire gonger. Den raude arméen frigjorde byen 6. mars 1945.

I sosialistperioden klarte regjeringa delvis å gjere Sopron om til ein industriby, men lèt han framleis vere attraktiv for turistar.

I august 1989 var han åstad for «den heileuropeiske piknikken», ein protestaksjon av høgrevende aktivistar på grensa mellom Austerrike og Ungarn, der 200 innbyggjarar frå Aust-Tyskland kryssa grensa til vesten ulovleg. Dette opna opp for ein masseflukt frå Aust-Tyskland og etter kvart til Berlinmuren sitt fall i november 1989.

Bakgrunnsstoff

Reiseguide for Sopron frå Wikivoyage

• Luftfoto av Sopron

Kjelde

• Denne artikkelen er basert på ei omsetjing av artikkelen Sopron frå Engelsk Wikipedia .