Vindsnøggleik

Vindsnøggleik er snøggleiken til luftrørsle relativt til eit fast punkt på jorda. Ein snakkar derimot om vind når lufta flyttar seg frå ein stad til ein annan.

	stille (0–2 knop)
	3–7 knop
	8–12 knop
	13–17 knop
	18–22 knop
	23–27 knop
	28–32 knop
	33–37 knop
	38–42 knop
	43–47 knop
	48–52 knop
	53–57 knop
	58–62 knop
	63–67 knop
	68–72 knop
	73–77 knop
	78–82 knop
	83–87 knop
	88–92 knop
	93–97 knop
	98–102 knop
	102–107 knop

Vindsnøggleik er viktig innan mange område som vêrvarsling, luftfart, maritime operasjonar, bygningar og byggeteknikk. Stor vindsnøggleik kan få alvorlege konsekvensar, og kraftig vind har ofte spesielle namn som storm, orkan eller tyfon. Sjå òg Beaufortskalaen.

Vindsnøggleik kan målast med fleire apparat. Eit anemometer har ein propell med koppar som roterer når vinden bles på dei. Snøggleiken propellen roterar med er vindsnøggleiken. Dette apparatet har eksistert i hundrevis av år.

Matematisk

Teknisk sett er vindsnøggleik gjeve ved

$|\mathbf {v} |={\sqrt {u^{2}+v^{2}+w^{2}}}$,

der u, v og w er sonal, meridional og vertikal komponent av vindsnøggleiken. I dei fleste tilfelle kan ein sjå bort i frå den vertikale komponenten, sidan den er mykje mindre enn dei horisontale komponentane. Unntak er til dømes vertikale luftstraumar i cumulusskyer.

Faktorar som påverkar vindsnøggleiken

Det er fleire faktorar frå liten til stor skala som kan påverke vindsnøggleiken. Desse inkluderer trykkgradient, rossbybølgjer, jetstraumar og lokale vêrforhold.

Trykkgradient er eit uttrykk som skildrar skilnaden i lufttrykket mellom to punkt i atmosfæren eller på overflata. Dette er ein svært viktig og dominerande faktor for vindsnøggleiken, for jo større skilnaden i trykket er mellom to faste punkt, jo kraftigare er vinden. Trykkgradient i lag med corioliskrafta og friksjon påverkar òg vindretninga.

Rossbybølgjer er storskala bølgjer i vindmønsteret i den øvre delen av troposfæren. Desse bølgjene har global skala og flyttar seg frå vest mot aust, og styrer med det vestavinden på våre breiddegrader.

Lokale vêrforhold spelar ei viktig rolle for vindsnøggleiken. Forskjellige typar syklonar som ekstratropiske eller tropiske syklonar og til dømes monsunen kan i svært stor grad styre vindsnøggleiken.

Sjå òg

• Vind
• Beaufortskalaen

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Vindsnøggleik