Vokalfirkant
Vokalfirkanten er ei todimensjonal grafisk framstilling av posisjonane til tunga under artikulasjonen av vokalar. Den vertikale dimensjonen svarar til opningsgraden mellom tungeryggen og munntaket, medan den horisontale dimensjonen svarar til dei ulike posisjonane langs ein fremre-bakre-akse. Ein tek gjerne utgangspunkt i eit tenkt - og noko kontroversielt - «høgaste punkt» på tungeryggen (dorsum):
Plasseringa av vokalane representerer punktet der tunga er høgast, i ein munn sett frå venstre. Vokalane er sett opp parvis, med den urunda vokalen til venstre og den runda til høgre.
Endre | Fremre | Nesten- fremre |
Midtre | Nesten- bakre |
Bakre |
Trong | |||||
Nesten-trong | |||||
Halvtrong | |||||
Sentral | |||||
Halvopen | |||||
Nesten-open | |||||
Open |
Fremre vokalar | Vokalfirkanten | Bakre vokalar |
---|---|---|
Tungeposisjonen ved dei fremre vokalane [i], [e], [ɛ] og [a]. | Vokalfirkanten. Når vokalsymbola er ordna i par, representerer den til venstre ein urunda vokal og den til høgre ein runda. | Tungeposisjonen ved dei bakre vokalane [u], [o], [ɔ] og [ɑ]. |