Vokalfirkant

(Omdirigert frå Vokalfirkanten)

Vokalfirkanten er ei todimensjonal grafisk framstilling av posisjonane til tunga under artikulasjonen av vokalar. Den vertikale dimensjonen svarar til opningsgraden mellom tungeryggen og munntaket, medan den horisontale dimensjonen svarar til dei ulike posisjonane langs ein fremre-bakre-akse. Ein tek gjerne utgangspunkt i eit tenkt - og noko kontroversielt - «høgaste punkt» på tungeryggen (dorsum):

Røntgenbilete av person som uttaler kardinalvokalane [i, u, a, ɑ].
Vokalfirkanten vert nytta for å skildre vokallydane i eit språk, her vert diftongane i Thai skildra

Plasseringa av vokalane representerer punktet der tunga er høgast, i ein munn sett frå venstre. Vokalane er sett opp parvis, med den urunda vokalen til venstre og den runda til høgre.

Endre Fremre Nesten-
fremre
Midtre Nesten-
bakre
Bakre
Trong
i • y
ɨ • ʉ
ɯ • u
ɪ • ʏ
• ʊ
e • ø
ɘ • ɵ
ɤ • o
ɛ • œ
ɜ • ɞ
ʌ • ɔ
a • ɶ
ɑ • ɒ
Nesten-trong
Halvtrong
Sentral
Halvopen
Nesten-open
Open
Fremre vokalar Vokalfirkanten Bakre vokalar
Tungeposisjonen ved dei fremre vokalane [i], [e], [ɛ] og [a].
Vokalfirkanten. Når vokalsymbola er ordna i par, representerer den til venstre ein urunda vokal og den til høgre ein runda.
Tungeposisjonen ved dei bakre vokalane [u], [o], [ɔ] og [ɑ].
Spire Denne språkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.