Zuzana Čaputová
Zuzana Čaputová[a] (fødd 21. juni 1973 som Strapáková) er ein slovakisk jurist og politikar. Ho var president i Slovakia frå 15. juni 2019 til 15. juni 2024. Ho har vore miljøaktivist i mange år, og har tidlegare vore advokat. Čaputová stilte til val for det liberale partiet Progresívne Slovensko, og fekk 58,4 % av røystene i presidentvalet. Čaputová var den fyrste kvinna til å verta vald til embetetet, og som 45-åring den yngste slovakiske presidenten nokon gong.[1]
| Zuzana Čaputová | |||
_VIII.jpg) | |||
| Fødd | 21. juni 1973 (51 år) Bratislava | ||
|---|---|---|---|
| Statsborgar av | Tsjekkoslovakia, Slovakia | ||
| Yrke | jurist, politikar, aktivist, miljøvernar, advokat | ||
| Utdanna ved | juridisk fakultet ved Comenius-universitetet i Bratislava Comeniusuniversitetet i Bratislava | ||
| Ektefelle | Ivan Čaputa | ||
| Sambuar | Peter Konečný, Juraj Rizman | ||
| Alle verv |
| ||
Liv og virke
endreBakgrunn
endreČaputová vart fødd i Bratislava i det tidlegare Tsjekkoslovakia. Ho studerte juss ved Comenius-universitet i Bratislava, og vart uteksaminert i 1996.[2] Ved sida av jusstudia yrkte ho i kommunalforvaltninga i Pezinok.
Frå 1998 yrkte Čaputová som prosjektleiar og med utvikling av lokalsamfunn.[2] I 2001 byrja ho å yrkja for Via Iuris, ein organisasjon som gjev juridisk bistand for å hjelpa folk med å forsvara rettane sine og taka del i offentlege avgjerder.
I 2017 forlét ho Via Iuris for å yrkja vidare som advokat med særleg tanke på miljøsaker. Čaputová er med i nettverket Environmental Law Alliance Worldwide (ELAW).[2]
Politikar
endreČaputová har arbeidd for å få oppheva amnestia Vladimír Mečiar innvilga då han var president i 1990-åra.[2] Ho har markert seg som miljøforkjempar, fyrst og fremst ved motstand mot ei søppelfylling i Pezinok.[3] For denne innsatsen vart ho i 2016 tildelt Goldman Environmental Prize.[4]
I 2018 tok ho del i det fyrste landsmøtet i det nystifta liberale partiet Progresívne Slovensko. Ho vart vald som ein av fleire nestleiarar.[5] Čaputová nemnde i samband med dette utdanning og helsevesen som hovudsakene sine, men også miljøvern og justispolitikk. I tillegg er kampen mot korrupsjon ei viktig sak for henne.[6]
I 2019 stilte ho som kandidat i presidentvalet. Čaputová fekk 40,5 % av røystene i fyrste valomgang, mot rivalen Maroš Šefčovič med sine 18,7 %. Dei to gjekk vidare til andre og avgjerande valomgang 30. mars.[7] Čaputová sitt kandidatur fekk støtte frå avtroppande president Andrej Kiska.[3] Ho vann omsider andre valomgang med 58,4 % av røystene.[8]
Čaputová tiltredde som president 15. juni 2019.[9] Ho var den fyrste kvinnelege og yngste presidenten nokon gong i Slovakia.
Merknadar
endre- ↑ Uttalt IPA: [ˈzuzana ˈtʃaputɔʋaː]
Kjelder
endre- ↑ Santora, Marc; Germanova, Miroslava (30. mars 2019). «Zuzana Caputova Is Elected Slovakia's First Female President». The New York Times. ISSN 0362-4331. Arkivert frå originalen 3. mars 2020. Henta 31. mars 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Bojovníčka proti pezinskej skládke: Profil Zuzany Čaputovej». My Pezinok (på slovakisk). Petit Press. Henta 17. mars 2019.
- ↑ 3,0 3,1 «Anti-graft campaigner wins first round of Slovak presidential vote», Reuters, 17. mars 2019. Vitja 17. mars 2019.
- ↑ «Zuzana Čaputová.2016 Goldman Prize Recipient. Europe», Goldman Environmental Foundation. Vitja 17. mars 2019.
- ↑ «Newly launched Progressive Slovakia aims for 20 percent of the vote in the next election», Slovak Spectator, 22. januar 2018. Vitja 17. mars 2019.
- ↑ «Slovakia: pro-EU Zuzana Čaputová wins first round of presidential election». The Guardian (på engelsk). 17. mars 2019. ISSN 0261-3077.
- ↑ «Čaputová vs. Šefčovič: Presidential election is now narrowed down to two candidates», Slovak Spectator, 17. mars 2019. Lest 17. mars 2019.
- ↑ «Election of the President of the Slovak Republic 2019 -». www.volbysr.sk. Statistical Office of the Slovak Republic. Arkivert frå originalen 31. mars 2019. Henta 31. mars 2019.
- ↑ Santora, Marc (15. juni 2019). «Slovakia’s First Female President, Zuzana Caputova, Takes Office in a Divided Country». The New York Times (på engelsk). ISSN 0362-4331.
- Denne artikkelen bygger på «Zuzana Čaputová» frå Wikipedia på bokmål, den 7. april 2024.
