Árgos

Árgos Lokalt namn Άργος
Utsyn over Árgos frå det gamle amfiteateret.
Geografi
Árgos (Hellas)
Stad	Peloponnes
Koordinatar	37°37′N 22°43′E
Administrasjon
Land	Hellas
Periferi Periferieining Kommune	Peloponnes Argolída Trípoli
Hovudsete	Árgos (21 467 innb.)
Demografi
Folketal	26 069 (2021)

Árgos (gresk Άργος) er ein by på Peloponnes i Hellas. Byen ligg i nærleiken av Návplio, som var den historiske hamna til byen, kalla opp etter Nauplios. Árgos var tidlegare eigen kommune, men inngår frå 2011 i kommunen Árgos-Mykínes i periferieininga Argolída i periferien Peloponnes, der han er hovudsete.

Ved folketeljinga i 2021 hadde kommunaleininga Árgos 26 069 innbyggjarar, medan tettstaden med same namn hadde 21 467 innbyggjarar.

Namnet

Namnet stammar frå tida før grekarane, til liks med namnet på akropolisen, Lárisa. Etymologisk stammar det frå ein mytologisk grunnleggar kalla Argos, son av Zevs og Niobe.

Innbyggjarane i Árgos vart kalla Αργεῖοι, Argīvī på latin.

Historie

Antikken

Ei neolitisk busetnad låg nær den sentrale heilagdomen i Argolis. Heilagdomen var tileigna «argiviske Hera». Hovudfestivalen i tempelet var Hekatombaia, ei av dei viktigaste markeringane i sjølve Árgos. Walter Burkert (Homo necans, s. 185) knytte festivalen med myter til Hermes sitt drap av Argus Panoptes. Det har vore spekulasjonar om at Hermes sitt epitet argeifontes som vart forstått som «argusdreparen» veldig tidleg, faktisk er knytt til adjektivet argós, «skimrande» eller «rask», frå rota arg- (urindoeuropeisk språk: *arǵ-, dermed òg argyros, «sølv») med tydinga «skinande klår» eller liknande, og berre sekundært knytt til stadnamnet eller den mytologiske Argus.

Kastro Lárissa

Árgos var ein viktig festning i mykensk tid, og vart saman med nabobyane Mykene og Tiryns (Tíryntha) svært tidlege busetnadar på grunn av plasseringa deira midt på den fruktbare sletta i Argolis.

På Homer tid høyrte han til ein av av tilhengarne til Agamemnon og gav namnet sitt til dei omkringliggande distrikta, argolidiske, som romarane kjende som Argeia. Historia til Árgos var knytt til Sparta etter 500-talet fvt.

På grunn av at byen nekta å delta i persarkrigane vart Árgos skydd av nesten alle dei andre bystatane. Árgos vart verande nøytral eller den ineffektive allierte til Aten under kampane mellom Sparta og Aten på 400-talet fvt.

Mellomalderen

På 1100-talet vart det bygd ei borg på høgda Lárisa, staden der den antikke akropolisen, kalla Kástro Lárisa, låg. Árgos kom under krossfararar, så til venetianarane og vart erobra av Det osmanske riket i 1463. Morosini erobra han for Venezia i 1686, men han vart gjenerobra av osmanarane i 1716. Han vart ein del av kongedømet Hellas etter den greske sjølvstendekrigen.

Árgos i dag

Árgos dimarkhío, rådhuset i byen

Ifølgje den greske folketeljinga frå 2021 har sjølve byen vel 21 000 innbyggjarar. Han er den største byen i periferieininga, ein av dei få periferieiningane i Hellas der den største byen har større folketal enn hovudstaden.

Store delar av byen har overlevd og er populære turistattraksjonar. Men det er landbruk som er den hovudnæringa i området, der sitrusfrukt er den viktigaste avlingen. Oliven er òg populære her.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Argos» frå Wikipedia på engelsk, den 19. september 2007.

Bakgrunnsstoff

• Offisiell heimeside Arkivert 2018-12-04 ved Wayback Machine.
  Denne geografiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.