Arve Opsahl

Arve Opsahl
	Arve Opsahl
	;
Fødd	14. mai 1921
Fødestad	Christiania
Død	29. april 2007 (85 år)
Dødsstad	Oslo
Verka som	songar, komikar, teaterskodespelar, filmskodespelar
Ektefelle	Liv Wilse
Prisar	Leif Justers ærespris, Leonardstatuetten, Amandakomiteens ærespris

Arve Opsahl (14. mai 1921–29. april 2007) var ein norsk skodespelar, songar og komikar som er mest kjend frå rolla som «Egon Olsen» i filmane om Olsenbanden, og sidan 1990-talet frå rolla som Henry i komiserien Mot i brøstet.

Opsahl vart fødd i Oslo som son av smeden Aksel W. Opsahl (1886-1963) og hustrua hans Alvilde (1889-1958). Han debuterte og som skodespelar i 1942, med Scalia revyteater, seinare på Edderkoppen og Chat Noir i ei årrekkje til han i 1967 vart tilsett ved Oslo Nye Teater. Frå 1980 var han frilans med mellom anna oppgåver for Dag Frøland på Chat Noir. Han vart raskt ein av dei leiande kunstnarane i norsk revy.

Han var stjerna i Helsingborgsteatern sin riksturné i 1951, og han har gjestespela fleire gonger i Sverige. I Sverige har han kanskje vorte mest kjend for ein fjernsynssketsj han spela i 1963 der han som norsk sjømann vart fortalt av den overordna: «Pikene i Lisboa har ikke mer enn pikene i Oslo». Til det svara sjømannen: «Nei, men det de har, det har de her i Lisboa».

Songar

Det var som songar på grammofon Opsahl slo gjennom fyrst med debutplata Når det kommer en båt med bananer (1945), ein av storseljarane i 40-åra. Han gav ut åtte plater til på Telefunken fram til 1950. Materialet var stort sett originalskrive norsk, signert Henry Skilbred eller Anders Saus. I 1950 gav han også ut revysongane «Gyngene og karusellen» og «Brudeparet» (Alf Hartmann og Frank Ottersen), og duetten «Music Music Music» med Sølvi Wang, og vidare den norske versjonen av «Kokosnøtten» av Erik Diesen («I’ve Got A Lovely Bunch Of Coconuts»). I 1951 spela han inn klassiske sjømannsviser med revytekstar, «Den hundevakta» og «I brenning og vær». I 1960 var han med på to populære EP-plater med NRK-opptak, Babbis Friis Baastad sin barneklassikar Tulutta og Makronelle og Kjell Aukrust sin Flåklypa Radio.

Mange av revyvisene sine song han inn spesielt for LP-plata Arve 25 år frå 1965, der tittelen spelar på skodespelarjubileumet hans. På den finn ein titlane «Det holder det, sa Gundersen», «Konfektgutten», «Statsborgerlige rettigheter», «Kinseyrapporten» og «Nettopp da blir en ny kineser født». Av dei mange «Sint Mann»-monologane hans finst «Veien til sunnhet» på Lyse øyeblikk (1973) og «Den sinte mann» på Jeg har mitt hjerte i Oslo (1979). På Gamle revyviser (1978) framfører han ein ny versjon av «Det holder det, sa Gundersen» ved sidan av «Vigeland» av Einar Rose og «Klonken» av Victor Bernau.

Mest kjend av sjømannsvisene er kanskje «Medisin, medisin med det samme!» (1962) og «Tra-rei-da-di-da-di-dei» (1971). På Syng med Arve Opsahl (1982), kappvitsar han med det svenske motstykket sitt Carl Gustaf Lindstedt på songen «Vitsekrigen» (1979). 75-årsjubileet i 1996 vart markert med utgjevinga av samleplata Jubeljubilaren.

Film og fjernsyn

Han debuterte på film i 1949 i Svendsen går videre. Andre filmar han har spela i er mellom andre Operasjon Løvsprett (1962), Hurra for Andersens (1966), revyfilmen Kjære lille Norge (1973). I tillegg har han hatt rolla som Egon Olsen i alle filmane om Olsenbanden som vart innspela frå 1969 til 1999. Opsahl er ein av dei mest engasjerte filmskodespelarane i Noreg, og har bidrege i drygt 40 filmproduksjonar.

På fjernsyn er han mest kjend frå rolla som Henry i den populære komiserien Mot i Brøstet som gjekk på TV 2 på store delar av 90-talet. Han deltok òg i oppfølgjaren Tusenårsfesten som vart utgjeven på video og var meint som ei slags samanslåing av Mot i Brøstet og Karl & Co.

Prisar

Leonardstatuetten i 1972.
Aamot-statuetten i 1974.
Heidersprisen til Amandaprisen i 1991.
Heidersprisen i Komiprisen 2002.

Anna

Han måtte amputere delar av den eine foten under innspelinga av den siste filmen om Olsenbanden i 1999.

Han byrja som konfektgut på Chat Noir i 1938, men han byrja å utdanne seg til revisor. På studentane si friundervising vart han med i ein teatersirkel, og vart i 1942 hovudpersonen i revyen deira i Folkets Hus.

Han gifta seg med kona Mary både i 1945 og 1954. I mellomtida var han gift med ei svensk kvinne.

Film

1949 - Svendsen går videre
1958 - I slik en natt - Politimann
1960 - Millionær for en aften
1961 - Bussen - Ein måsabjønn
1961 - Oss atomforskere i mellom
1961 - Sønner av Norge - Drabantbyborger
1962 - Operasjon Løvsprett - Bottolph Johansen, bilreparatør
1964 - Blåjackor - Månsson
1964 - Husmorfilmen høsten 1964
1964 - Nydelige nelliker - Slegga
1964 - Operasjon sjøsprøyt - Bottolph Johansen, kokk
1965 - Hjelp - vi får leilighet! - Madsen, vaktmeister
1966 - Hjem går vi ikke
1966 - Hurra for Andersens - Carl Alfred Andersen
1967 - Stompa til sjøs - Båsen
1968 - Smuglere - Karlsen, skipper
1969 - Olsenbanden - Egon Olsen
1969 - Psychedelica Blues - Hans Korsmo
1970 - Olsenbanden og Dynamitt-Harry - Egon Olsen
1970 - Skulle det dukke opp flere lik er det bare å ringe... - Overbetjent Henry Bakker
1971 - Norske byggeklosser - Entreprenør Kleppe
1972 - Olsenbanden tar gull - Egon Olsen
1973 - Kjære lille Norge
1973 - Olsenbanden og Dynamitt-Harry går amokkkkkk - Egon Olsen
1974 - Bør Børson Jr. - Ohlzén
1974 - Knutsen & Ludvigsen - Konduktøren
1975 - Glade vrinsk
1975 - Olsenbanden møter Kongen & Knekten - Egon Olsen
1975 - Olsenbandens siste bedrifter - Egon Olsen
1976 - Bør Børson II - Ohlzén
1976 - Olsenbanden for full musikk - Egon Olsen
1978 - Olsenbanden & Dynamitt-Harry på sporet - Egon Olsen
1979 - Olsenbanden + Data-Harry sprenger verdensbanken- Egon Olsen
1979 - Olsenbanden og Dynamitt-Harry mot nye høyder - Egon Olsen
1981 - Olsenbanden gir seg aldri - Egon Olsen
1982 - Olsenbandens aller siste kupp - Egon Olsen
1984 - ... men Olsenbanden var ikke død! - Egon Olsen
1988 - Folk och rövare i Kamomilla stad - Kjøpmann Berg
1989 - Tidlös kärlek
1990 - En Håndfull tid - Hannibal
1992 - Ute av drift! - Rasmus Lange
1999 - Olsenbandens siste stikk - Egon Olsen

Fjernsyn

1966 - Kontorsjef Tangen (Fjernsynsteater)
1968 - Festival i Venedig - R. N. Fitzmorris, marineoffiser (Fjernsynsteater)
1993 - Mot i brøstet - Henry
1994 - The Julekalender - Good Old Gammel Nok
1999 - Tusenårsfesten - Henry (video)
2000 - Absolutt Mot i Brøstet - Henry (video)

Diskografi

1964 Operasjon Sjøsprøyt (Triola) soundtrack, EP
1965 Arve 25 år (NorDisc)
1965 Sett Sjøbein med Arve Opsahl! (NorDisc)
1972 Kjære lille Norge (Camp)
1979 Vitsekrigen (K-Tel) m/Carl Gustaf Lindstedt
1982 Syng med Arve Opsahl (Studio B)
1996 Jubeljubilaren (Triola) samleplate

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Arve Opsahl

Arve Opsahl ved The Internet Movie Database (IMDb)
Olsenbandens siste stikk (Dagbladet, 1999)
Arve Opsahl er død (Dagbladet, 2007)