David Cronenberg

David Cronenberg (fødd 15. mars 1943) er ein kanadisk filmregissør og manusforfattar. Han er særleg kjend for grøssarfilmar, men har også verka inna ei rekkje andre sjangrar. Han er ein hovudmann bak sjangeren kroppsskrekk (body horror), med filmar som tek for seg kroppsomforming, infeksjonar og innverknad mellom psykologiske, fysiske og teknologiske aspekt. Han er best kjend for utforskinga av slike tema i science fiction-grøssararsom Shivers (1975), Scanners (1981), Videodrome (1983) og The Fly (1986).

David Cronenberg
Fødd	15. mars 1943 (81 år)
Fødestad	Toronto
Aktive år	1969–
Verka som	filmregissør, skodespelar, filmprodusent, filmklyppar, filmskodespelar, fjernsynsskodespelar, regissør, manusforfattar, produsent
Mor	Esther Cronenberg
Far	Milton Cronenberg
Ektefelle	Margaret Hindson, Carolyn Zeifman
Born	Brandon Cronenberg, Caitlin Cronenberg, Cassandra Cronenberg
Prisar	Ridder av Æreslegionen, Companion of the Order of Canada, ridder av Ordre des Arts et des Lettres, Academy of Canadian Cinema and Television Award for Best Motion Picture, Special Prize of the Angoulême festival jury, Carrosse d'or, Order of Ontario, Queen Elizabeth II Diamond Jubilee Medal, Medlem av the Royal Society of Canada, Canada’s Walk of Fame, Juryens pris ved Filmfestivalen i Cannes, offiser av Order of Canada, Sitges Film Festival Best Screenplay award, Sitgesfestivalens pris for beste regissør, Sitgesfestivalens pris for beste regissør, Premio Máquina del Tiempo, The George Pal Memorial Award, Canadian Screen Award for Best Screenplay

Filmane til Cronenberg har delt både kritikarar og publikum; han er blitt lovprisa og har også skapt kontroversar gjennom avbildingar av gru og vald. Filmane hans har vunne ei rekkje prisar, som spesialjuryprisen for Crash ved Filmfestivalen i Cannes i 1996. Seks av filmane hans er blitt nominerte til Palme d'Or i Cannes, mest nyleg Crimes of the Future, som blei vist ved Cannes i 2022.

Frå 2000-talet til 2020-talet har Cronenberg samarbeidd med Viggo Mortensen om ei rekkje filmar, som A History of Violence (2005), Eastern Promises (2007), A Dangerous Method (2011) og Crimes of the Future (2022).

Privatliv

Cronenberg er fødd og busett i Toronto. Han var gift med Margaret Hindson frå 1972 til dei skilde seg i 1979, dei hadde ei dotter saman, Cassandra Cronenberg. Den andre kona hans var Carolyn Zeifman, som han var gift med til ho døydde i 2017. Dei fekk to barn saman, Caitlin og Brandon.

Filmar i utval

• Maps to the Stars (2014)
• Cosmopolis (2012)
• A Dangerous Method (2011)
• Eastern Promises (2007)
• A History of Violence (2005)
• Spider (2002)
• eXistenZ (1999)
• Crash (1996)
• M. Butterfly (1993)
• Naken lunsj (1991)
• Tvillingskjebner (1988)
• Fluen (1986)
• Mørke krefter (1983)
• Videodrome (1983)
• Scanners (1981)
• The Brood (1979)
• Fast Company (1979)
• Rabid (1977)
• Shivers (1975)

Kjelder

• Delar av denne artikkelen bygger på «David Cronenberg» frå Wikipedia på bokmål, den 10. mars 2024.

• Delar av denne artikkelen bygger på «David Cronenberg» frå Wikipedia på engelsk, den 10. mars 2024.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
    • Cronenberg, David (1992). Rodley, Chris, red. Cronenberg on Cronenberg (1st utg.). Faber & Faber. ISBN 978-0-571-14436-5. 

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: David Cronenberg

Denne filmartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.