Wikipedia

Feittblad

planteart
Feittblad

Status i verda: NT Nær truga
Status i Noreg: RE Regionalt utdøydd

Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Liparis
Art: L. loeselii
Vitskapleg namn
Liparis loeselii
(Linné) Rich.
Økologi
Habitat: myr
Utbreiing: nordaust-Europa til Sentral-Asia, Nord-Amerika

Feittblad (Liparis loeselii) er ei plante i feittbladslekta Liparis i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae.[1][2] Ho er regionalt utdøydd (RE) i Noreg.[3]

Utbreiing endre

Arten var kjend frå nokre få lokalitetar på rikmyrer i låglandet ved Oslofjorden, men vart sist observert i 1936.[4] Ved sidan av attgroing av myrer var uvettig innsamling frå botanikarar ein medverkande årsak til at arten gjekk ut.[3]

Feittblad (svensk namn gulyxne) blir rekna som sårbar (VU) i Sverige.[5]

I Danmark (dansk namn mygblomst) er arten berre kjend frå nokre få spreidde stader og er rekna som sterkt truga (EN).[6]

I Finland (finsk namn kiiltovalkku) er det no truleg berre att ein einaste lokalitet på Åland, og arten er klassifisert som kritisk truga (CR).[7]

Feittblad (engelsk namn fen orchid) veks heilt aust i England og i Wales. Arten er verna gjennom den britiske Handlingsplan for biodiversitet.[8] I den britiske raudlista har arten status som sterkt truga (EN).[9] Lokalt er han sterkt truga (EN) i England[10] og kritisk truga (CR) i Wales.[11]

I Estland (estisk namn soohiilakas) veks feittblad spreidde stader over det meste av landet og er rekna som sårbar (VU).[12] I Latvia (latvisk namn lēzela lipare)[13] veks arten ganske spreidd, mest i låglandet ved kysten. Han er klassifisert som sjeldan (kategori 3 – samazinās).[14] I Litauen (litauisk namn dvilapis purvuolis) veks arten no særleg i søraust og i vest. Han er rekna som sårbar (VU).[15][16]

I Benelux har arten (nederlandsk namn groenknolorchis, fransk namn liparis de Loesel) tidlegare vore funne over store delar av Nederland, men finst no berre i sanddyner ved kysten og i Zeeland. I Flandern i Belgia fanst han før ved kysten, men har no berre ein vekstestad i Kempten. Han kan òg kanskje finnast nord-aust i Vallonia.[17][18] I den nederlandske raudlista er arten rekna som sterkt truga (EN, bedreigd).[19] I Belgia er han rekna som kritisk truga i Flandern (CR, ernstig bedreigd) og i Vallonia (CR, menacé d'extinction).[20][21] Han finst ikkje i Luxembourg.

Referansar endre

  1. ↑ «Artsdatabanken: Artsopplysningar feittblad». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  2. ↑ «Artsdatabanken: Namnetre feittblad». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Raudlista: Feittblad». Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 2. mars 2022. 
  4. ↑ «Artskart: Feittblad, registrerte funn fram til 1936». Artsdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  5. ↑ «Artfakta: Liparis loeselii gulyxne». Artdatabanken. Henta 2. mars 2022. 
  6. ↑ «Naturbasen: Mygblomst Liparis loeselii». Naturbasen. Henta 2. mars 2022. 
  7. ↑ «LAJI: Liparis loeselii». LAJI.FI. Henta 2. mars 2022. 
  8. ↑ «UK Biodiversity Action Plan» (PDF). Joint Nature Conservation Committee. 2007. Henta 9. mars 2022. 
  9. ↑ «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022. 
  10. ↑ «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022. 
  11. ↑ «A Vascular Plant Red Data List for Wales / Rhestr o Blanhigion Fasgwlaidd Data Coch ar gyfer Cymru». Plantlife Wales. 2008. Henta 9. mars 2022. 
  12. ↑ «eElurikkus: Liparis loeselii» (på estisk og engelsk). Tartu Ülikool (Tartu universitet). Henta 4. februar 2023. 
  13. ↑ «Latvijas daba: lēzela lipare» (på latvisk). Enciklopēdija «Latvijas Daba». Henta 4. februar 2023. 
  14. ↑ Torleif Ingelög, Roger Andersson og Martin Tjernberg, red. (1993). Red Data Book of the Baltic Region (på engelsk). Swedish Threatened Species Unit. Uppsala in co-operation with Institute of Biology, Riga. s. 25-68. ISBN 91-88506-00-2. Henta 4. februar 2023. 
  15. ↑ Zigmantas Gudžinskas, Mindaugas Ryla (2006). Lietuvos gegužraibiniai (Orchidaceae) – Orchids (Orchidaceae) of Lithuania (på litauisk). Botanikos instituto leidykla. s. 84-85. ISBN 9986-662-28-1. Henta 4. februar 2023. 
  16. ↑ Valerijus Rašomavičius, red. (2021). Lietuvos raudonoji knyga / Red Data Book of Lithuania (PDF) (på litauisk og engelsk). Aplinkos ministerija (Miljødepartementet). s. 410. ISBN 978-9955-37-230-1. Henta 4. februar 2023. 
  17. ↑ «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Liparis loeselii». FLORON. Henta 21. januar 2024. 
  18. ↑ «Verspreidingskaart: Groenknolorchis – Liparis loeselii». Waarnemingen.be. Henta 21. januar 2024. 
  19. ↑ «Rode Lijst Vaatplanten 2012» (PDF). FLORON. Henta 15. januar 2024. 
  20. ↑ «Rode Lijsten». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  21. ↑ «Liste des espèces wallonnes». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 

Bakgrunnsstoff endre


Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Feittblad&oldid=3537374»