Fyrste

Fyrste eller fyrstinne (frå tysk: Fürst, 'den fyrste') er ei nemning eller tittel som kan visa til ulike typar adelsfolk. Ordet kan visa til eit medlem av eit kongehus eller høgadelen, men kan også brukast om kvar ein uavhengig monark.

Heraldisk fyrstekone.

Fyrste som herskar

«Fyrste» kan brukast om ein uavhengig monark av eit område uansett kva for ein tittel dei brukar. Det kan visa til folk med titlar som konge, keisar, hertug og maharajah, men også fyrste. I Europa i dag finst tre fyrstedøme der statsoverhovudet brukar tittelen «fyrste»: Andorra, Liechtenstein og Monaco.

Prins har same avleiing som fyrste (latin princeps, 'den fyrste'), og blir i nokre språk brukt på same vis.

Fyrste om adel elles

Fyrste har også blitt brukt som adelstittel i fleire land, mellom anna Tyskland og Russland. Tittelen har då gjerne vore den høgaste adelsklassa blant den ikkje-regjerande delen av adelen. Otto von Bismarck var ein slik fyrste. Variantar av fyrstetittelen er storfyrste og kurfyrste.

Fyrstehus eller fyrsteætt kan visa til slekta til ein uavhengig herskar.

Kjelder

• «fyrste» i Nynorskordboka.

• Denne artikkelen bygger på «Fyrste» frå Wikipedia på bokmål, den 24. mai 2009.

Fotnotar

Bakgrunnsstoff

• «fyrste» i Store norske leksikon, snl.no.
• «Fyrste» i Ordbog over det danske Sprog