Johan H. Andresen (1888-1953)
Johan Henrik Andresen (29. november 1888–21. oktober 1953) var ein norsk forretningsmann, industrileiar og politikar i partiet Høgre. Han eigde J.L. Tiedemanns Tobaksfabrik og var ein av dei rikaste og mektigaste forretningsfolka i Noreg. I politikken representerte Andresen ei meir liberalistisk linje enn Høgre-leiaren Carl Joachim Hambro. Andresen var stortingsrepresentant 1928–33, og formann i Høgre frå 1934 til -37.
| Johan H. Andresen | |||
 | |||
| Fødd | 29. november 1888 Christiania | ||
|---|---|---|---|
| Død | 21. oktober 1953 (64 år) | ||
| Statsborgar av | Noreg | ||
| Parti | Høgre | ||
| Yrke | politikar, forretningsdrivande, landeigar, mesen, Konsul i diplomatiet | ||
| Institusjonar | Norges Tekniske Vitenskapsakademi | ||
| Barn | Johan Henrik Andresen (1930–2011) | ||
| Medlem | Norges Tekniske Vitenskapsakademi | ||
| Alle verv |
| ||
Liv og gjerning
endreNæring
endreAndresen tok middelskuleeksamen i 1904, og studerte så ved Höhere Handelslehranstalt i Leipzig åra 1905–07. Dei neste tre åra fekk han praktisk forretningserfaring ved Tiedemanns fabrikkar i Sverige og Noreg, samt i tysk tobakksindustri. Frå 1911 var han tilbake i Norge som disponent for Tiedemanns Tobaksfabrikk, medeigar 1915–23. Han vart eineeigar då faren døydde i 1923. Andresen introduserte ny teknologi og moderne distribusjons- og reklamemetodar i konsernet,noko som sikra stor avkastning, trass i den økonomiske nedgangen i mellomkrigsåra.
Gjennom ein offensiv bedriftspolitikk etablerte Andresen i mellomkrigstida Tidemann-konsernet som Noregs dominerande tobakksprodusent. Han spelte ei avgjerande rolle i kampen som norske tobakksfabrikkar førte mot utanlandske konkurrentars innpass på den norske marknaden. På 1920 låg konsernet i skarp konflikt med utanlandsk tobakkindustri. Striden vart løyst då Tiedemann inngjekk ein samarbeidsavtale med British American Tobacco (BAT) i 1930, som ein så etablerte Norsk-Engelsk Tobaksfabrikk saman med.
Han var formann i Tobaksfabrikernes Landsforening 1917–20, og viseformann i Norges Industriforbund 1920–22. Elles nestformann i Oslo Haandverks- og Industriforening 1920–25, og formann 1925–27.
Politikk
endreI 1920-åra arbeidde Andresen iherdig for å etablere ein borgarleg front mot arbeidarrørsla. Han sympatiserte med Fedrelandslaget og var medlem i Vort Land-rørsla. Dei to stortingsperiodane 1928-30 og 1931-33 representerte han Oslo og partiet Høgre på Stortinget, i begge periodane var han med i finanskomitéen. I 1932 var han delegat til Nedrustningskonferansen i Genève. Han sa før stortingsvalet 1933 nei til å halde fram på Stortinget grunna strid med den parlamentariske leiaren, partiformannen Carl Jochim Hambro. Liberalisten Andresen og den konservative Hambro var dels usams om politiske målsettingar, og ulike i veremåte. Andresen arbeidde planmessig og målretta, medan Hambro la vekt på prinsipp og improvisasjon.
Ved landsmøtet i Høgre i 1934 vann Andresen kampen mot Hambro om å verte Høgre-formann, då eit fleirtal i partiet ynskte ein formann som var meir oppteken av økonomisk politikk. Som partiformann tok Andresen avstand frå storindustrien sine forsøk på å setje politiske vilkår for finansiell støtte til Høgre. Men han lukkast korkje å modernisere partiorganisasjonen, eller å få makt over stortingsgruppa, som vart leia av Hambro. Andresen sa nei til attval som partiformann i 1937 etter ein strid om Høgre sin fiskeripolitikk. Han var likevel medlem av sentralstyret i Høgre fram til 1945.
Under andre verdskrigen sat Andresen i tysk fangenskap på Grini frå 12. januar til 28. mai 1942.
Kjelder
endre- Johan H. Andresen (1888-1953) i Norsk biografisk leksikon
- Biografisk informasjon om Johan H. Andresen (1888-1953) NSD Norsk senter for forskningsdatas politikararkiv
- Denne artikkelen bygger på «Johan H. Andresen (1888-1953)» frå Wikipedia på bokmål, den 16. juni 2016.