Mariakyrkja på Gran
Mariakyrkja er den miste av dei to systerkyrkjene på Granavollen i Gran kommune i Innlandet fylke. Det er ei langkyrkje av stein. Alderen er ikkje fastslått sikkert, men ein reknar vanlegvis med at ho vart oppført på fyrste halvdel av 1100-talet. Mariakyrkja har truleg vore klosterkyrkje eller soknekyrkje. Etter reformasjonen vart ho truleg relativt lite brukt.
| Mariakyrkja | |||
| kyrkje | |||
 | |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Innlandet | ||
| Kommune | Gran | ||
| Kyrkjesamfunn | Den norske kyrkja | ||
| Bispedøme | Hamar | ||
| Prosti | Hadeland og Land | ||
| Sokn | Gran/Tingelstad | ||
| Fellesråd | Gran | ||
| Type | Langkyrkje | ||
| Teknikk | Mur | ||
| Material | Stein | ||
| Innvigd | Ca. 1100–1150 | ||
| • Vigd til | Jomfru Maria | ||
| • Endringar | Restaurert 1863-64 etter lynnedslag, 1912-15 og 1990-92 | ||
| Takryttar | På skipet | ||
| Kyrkjegard | Gravmonument over Aasmund Olavson Vinje | ||
| Orgel | Jürgen Ahrend, 1970 (omb. 2003) | ||
| Sitjeplassar | 150 | ||
| Diverse | Glasmåleri i korveggen av Veslemøy Nystedt Stoltenberg, 1990–92 | ||
 Mariakyrkja på Gran 60°21′59″N 10°31′46″E / 60.36646652°N 10.52948093°E | |||
| Wikimedia Commons: Mariakirken, Gran | |||
Kyrkja brann etter eit lynnedslag i 1813 og stod som ruin til 1860-talet, då ho vart sett i stand for å vere interimskyrkje medan Nikolaikyrkja vart restaurert. Sidan vart Mariakyrkja restaurert i 1912–13 og igjen i 1990–92.
Diktaren Aasmund Olavson Vinje er gravlagd like vest for kyrkja.
Litteratur
endre- Ekroll, Øystein, Stige, Morten og Havran, Jiri (2000). Kirkene i Norge, bind 1: Middelalder i stein. Oslo: ARFO. s. 66-71. ISBN 82-91399-09-3.
- Bugge, Anders (1932). «Søsterkirkene på Gran». Hadeland: Bygdenes historie I. Oslo: Nationaltrykkeriet. s. 181-206.
- Rasmussen, Alf Henry (1993). Våre kirker. Norsk kirkeleksikon. Kirkenær: Vanebo forlag. s. 581. ISBN 82-7527-022-7.
- Sven Rosborn, 2014, Søsterkirkene og Steinhuset på Granavollen : Studier i eldre norsk steinbyggerkunst. [Gran 2014]: Stiftelsen Steinhuset på Gran. ISBN 978-82-999607-0-0
Bakgrunnsstoff
endre- «Mariakyrkja på Gran». Kirkesøk. Den norske kyrkja.
- Gran/Tingelstad kyrkjelyd
- Mariakyrkja på Gran i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren