Ole Vig (6. februar 182419. desember 1857), fødd i Vikmarka i Stjørdal, var ein norsk skule- og folkeopplysingsmann som arbeidde for utdanning for alle. I Rune Slagstad si bok De nasjonale strateger vert han skildra som «En folkeopplysningsmann og nasjonsbygger som har hatt stor betydning for utviklingen av vårt demokrati».

Ole Vig

Statsborgarskap Noreg
Fødd 6. februar 1824
Stjørdal kommune
Død

19. desember 1857 (33 år)
Oslo

Yrke redaktør, lyrikar, omsetjar, folkeopplyser
Ole Vig på Commons
Grava til Ole Vig på Vår Frelsers gravlund i Oslo

Vig voks opp i ein fattig småbrukarheim med haugiansk preg. Han lærte tidleg å lese og kom med presten F.A. Widerøe si hjelp til seminaret i Klæbu i 1841. Sidan hadde han lærarstillingar i Åfjord og Kristiansund. Gjennom presten Frederik Wexelsen kom han i kontakt med Grundtvig-rørsla i Trøndelag. Sommaren 1851 fekk han moglegheit til å kome til Sorø akademi i Danmark, der han òg møtte denne danske presten og skulemannen.

Som sekretær for Selskabet til Folkeoplysningens Fremme og redaktør i Den norske Folkeskole tok han opp arven etter Henrik Wergeland. Han kom som medlem av styret for det som seinare vart Det norske Theater i kontakt med Bjørnson og Ibsen. Han var med i Teaterslaget i 1856, og han samarbeidde med Knud Knudsen om arbeidet for å få eit norsk språk. Han var òg oppteken av å få folkeboksamlingar på bygdene og for å få folkehøgskuleetablering også i Noreg. Han var redaktør i Folkevennen frå 1851 til 1857.

Ole Vig døydde av tuberkulose julekvelden 1857 i Henrik Wergeland sin bustad Hjerterum, berre 33 år gamal. Mange av visjonane hans vart realisert etter døden hans. Då den fyrste folkehøgskulen i Noreg, Sagatun FolkehøyskoleHamar vart innvia i 1864, minna grunnleggarane Olaus Arvesen og Herman Anker om innsatsen og inspirasjonen hans.

Dikting

endre

Etter Ole Vig lever diktet «Blant alle lande», som han skreiv som ein fedrelandssong. Men han gav òg ut fleire bøker og skreiv ei rekkje dikt.

Arven etter Ole Vig

endre

Ole Vig videregående skole i Stjørdal er oppkalla etter han.

Ole Vig-prisen har blitt delt ut årleg sidan 1979 til minne om han. Den inneheld ein diplom, eit bilete av Ole Vig og ein sjekk på 10 000 kroner.

Bakgrunnsstoff

endre