Partitur

Eit partitur er eit notehefte som inneheld alle stemmane i eit musikkverk. Alle stemmane er stilte opp under kvarandre slik at taktstrekane følgjer ei rett loddrett linje. Ordet kan i prinsippet gjelda kva slags musikalsk sats som helst, berre han blir skriven på fleire enn eitt system, men vanlegvis blir omgrepet nytta om verk for fleire enn to-tre musikarar — strykekvartettar, symfoniorkester, kor og liknande. I eit orkester er det vanlegvis berre dirigenten som har partitur, musikarane har berre dei notane dei sjølv spelar for at dei skal sleppa å bla så mykje.

Partituret til ein dirigent

Karlheinz Stockhausens grav med partitur til Licht.

Partituroppsett til ulike orkester

Barokkorkester

Kva instrument som er med i eit barokkorkester varierer; oppsettet nedanfor er eit eksempel:

• 1-2 fløyter
• 1-3 oboar
• 1-2 fagottar
• 1-3 trompetar
• 1 pauke
• 1-2 kontrabassar
• 2-4 fyrstefiolinar
• 2-4 andrefiolinar
• 2 celloar
• 1 kontrabass
• 1-2 cembaloar

Klassisk orkester

Eit wienerklassisk orkester (det vil seia slik som Haydn, Mozart og Beethoven skreiv for) pleier å ha følgjande stemmar i partituret. Stemmane er vanlegvis ordna i denne rekkjefølgja.

• 1-2 fløyter
• 2 oboar
• 2 klarinettar
• 2 fagottar
• 2 valthorn
• 2 trompetar
• 1 trombone
• 1 tuba (noko sjeldan)
• Strykeseksjonen:
  • 6 fyrstefiolinar
  • 6 andrefiolinar
  • 4 bratsjar
  • 3 celloar
  • 3 kontrabassar

Romantisk orkester/Stort moderne orkester

Stor orkester for Der Ring des Nibelungen

Partituret til Richard Wagners Der Ring des Nibelungen eksemplifiserer eit større orkester. Partituret gir notasjon for:

• 4 fløyter
• 3 oboar
• 1 engelsk horn
• 3 klarinettar
• 1 bassklarinett
• 3 fagottar
• 2 paukar
• 3 trompetar
• 1 basstrompet
• 3 trombonar
• 1 basstrombone
• 8 valthorn
• 5 wagnertubaer
• 8 harper
• Strykeseksjon med:
  • 16 fyrstefiolinar
  • 16 andrefiolinar
  • 12 bratsjar
  • 12 celloar
  • 8 kontrabassar

pluss kor og vokalistar.

Til saman er det då noter for 110 medverkande i orkesteret.

Normalstort orkester

Der Ring des Nibelungen-orkesteret er eit større orkesteret enn vanleg. Eit partitur for ein vanleg besetning gir noter for:

• 3 fløyter
  • 1 pikkolofløyte (der ein fløytist alternerer mellom fløyte og pikkolofløyte)
• 3 oboar
  • 1 engelsk horn (der ein oboist alternerer mellom obo og engelsk horn)
• 3 klarinettar
  • 1 bassklarinett (der ein klarinettist alternerer mellom klarinett og bassklarinett)
• 2 fagottar
  • 1 kontrafagott
• 4 valthorn
• 3 trompetar
• 3 trombonar
• 1 tuba
• 1 pauke
• 3 slagverkarar
• 1 harpe
• strykeseksjon med:
  • 16 fyrstefiolinar
  • 14 andrefiolinar
  • 12 bratsjar
  • 10 celloar
  • 8 kontrabassar

Kjelde

• Denne artikkelen bygger på «Partitur» frå Wikipedia på svensk, den 24. juni 2009.