Røldal stavkyrkje
Røldal stavkyrkje er ei stavkyrkje i Røldal i Ullensvang kommune i Hardanger, bygd kring 1250. Kyrkja er framleis i bruk som soknekyrkje.
| Røldal stavkyrkje | |||
| kyrkje | |||
 | |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Vestland | ||
| Kommune | Ullensvang | ||
| Kyrkjesamfunn | Den norske kyrkja | ||
| Bispedøme | Bjørgvin | ||
| Prosti | Hardanger og Voss | ||
| Sokn | Røldal | ||
| Fellesråd | Ullensvang | ||
| Stad | Røldal | ||
| Type | langkyrkje | ||
| Teknikk | stavverk | ||
| Material | tre | ||
| Takryttar | ja | ||
| Kyrkjegard | ved kyrkja | ||
 Røldal stavkyrkje 59°49′51″N 6°49′22″E / 59.83085°N 6.82271°E | |||
| Wikimedia Commons: Røldal stavkirke | |||
Kyrkja er einskipa og utan forhøga midtrom, og skil seg ut frå dei andre bevarde og dokumenterte stavkyrkjene i somme delar av konstruksjonen. Ho har mellom anna mellomstolpar, og det har vore diskutert om ho opphavleg kan ha hatt jordgravne hjørnestolpar, og soleis eigenleg vart bygd som ei såkalla stolpekyrkje i si tid.[1]
Kyrkja er kjend for eit krusifiks som skulle vere undergjerande, og var lenge eit pilegrimsmål. Særleg jonsoknatta har det vore mange tilreisande. Krusifikset skulle etter segna sveitta kvar jonsoknatt og sveitten hadde undergjerande og lækjande kraft. Skikkane knytt til pilegrimsferder og jonsoknatta heldt seg levande eit par hundre år etter reformasjonen, og tok ikkje slutt før presten og Ryfylke-prosten var i Røldal jonsoknatta i 1835. Røldalskyrkja skal ha vore det viktigaste pilegrimsmålet i Noreg sør for Nidarosdomen. Det var ikkje berre sjuke og folk med fysiske skader som kunne få hjelp i Røldal, også til dømes slikt som rovdyrplage kunne hjelpast. Det er til dømes bevard ei oblatøskje send frå Hjelmeland prestegjeld der det er inngravert mellom anna: «Lad plagen holde op, vi derom bede dig, Bevare fæ og faar, driv fra dem ulve krig. Anno 1704.». Det er også bevard ei tavle frå same prestegjeldet gjeven i 1777 som takk for at ulven då var borte.
Fotnotar
endre- ↑ Jørgen Jensenius: «RØLDAL, STAVKIRKE ELLER...?», arkivert frå originalen 11. mars 2007, henta 17. mars 2009
Bakgrunnsstoff
endre- Jørgen H. Jensenius: «Røldal, stavkirke eller...?», på nettstaden stavkirke.org Arkivert 2007-03-11 ved Wayback Machine.
- Olavsrosa om Røldal stavkyrkje
- Skanna kyrkjebøker frå Hordaland på nettstaden til Arkivverket
- Oversyn over gravminne i Odda kommune på nettstaden disnorge.no
- Røldal stavkyrkje i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren
- «Røldal stavkyrkje». Kirkesøk. Den norske kyrkja.
Denne kyrkjeartikkelen som har med Vestland å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.
