Sikringsnål
Sikringsnål er eit festemiddel danna av ei nål festa i ein boge og ei klemme. Bogen er fjøra og gjer at nåla sprett ut når ho ikkje er festa i klemma. Klemma gjer også at ein ikkje stikk seg på spissen av nåla.
Ein kan til dømes bruka sikringsnål til å binda saman tøystykke. Ho kan også brukast symbolsk eller dekorativt.
Historie
endre
Fibula er ein gammal type brosje som blei brukt i tidleg europeisk bronsealder. Ei tidleg form var laga av to nåler der den eine danna bogen og den andre hadde eit hol i enden. Enden av den boga nåla blei festa i holet. I ei anna utforming var midten av nåla snodd til ein runding. Eine enden var bøygd slik at den andre kunne festast i han.[1]
Greske kvinner brukte fibula til å halda tunikaen på plass.[2] Etruskarane brukte fibula til å feste kapper og andre klede. Romarane brukte dei til å festa togaar. Fibulaer var synlege når ein brukte dei, og kunne difor ha kunstnarisk utforming.[1] I nyare tid blir dekorative sikringsnåler brukt nedst på kiltar for å hindra stoffet frå å flyga opp.[3]
I 1849 tok den amerikanske oppfinnaren Walter Hunt patent på ei sikringsnål med ei klemme som gjorde at ein ikkje kunne stikka seg på nålspissen når nåla var lukka.[1]
Kultur
endreSikringsnåler kan brukast til å festa lukkebringande amulettar til kleda til småbarn. I nokre høve kan dette vera uheldig dersom nåla lausnar og barnet svel henne.[4] Ein kan også festa ei sikringsnål på innsida av kleda til barn for å verna mot vonde ånder, som i ukrainsk kultur, eller nær magen til ei svanger kvinne for å verna det ufødde barnet, som i meksikansk kultur.[1]
Sikringsnåler har vore mykje brukt som dekor innan pønkkulturen som utvikla seg frå slutten av 1970-talet. Ein kunne både bruka dei i kleda, som piercing og smykke.[5][6] Kjende pønkarar som brukt sikringsnåler både til å halda saman klede og som dekorasjon var Richard Hell[7] og Johnny Rotten.[8]
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Caballar, Rina (15. november 2016), «Three Millennia of Safety Pins», The Atlantic (på engelsk), henta 10. oktober 2020
- ↑ «Brooches and Pins | LoveToKnow». LoveToKnow (på engelsk). Henta 6. mai 2018.
- ↑ «Stubborn Stag Antler Kilt Pins and Sgian Dubh Scottish Red Deer gifts Made in Scotland», www.stubbornstag.co.uk, henta 10. oktober 2020
- ↑ Türkyilmaz Z, Karabulut R, Sönmez K, Basaklar AC, Kale N (2007). «A new method for the removal of safety pins ingested by children» (PDF). Annals of the Academy of Medicine, Singapore 36 (3): 206–7. PMID 17450267.
- ↑ Punks: A Guide to an American Subculture, s. 53, Sharon M. Hannon, ABC-CLIO, 2010
- ↑ Young, Sarah, The safety pin returns as punk becomes more relevant than ever. The Independent, 17. oktober 2016.
- ↑ Finney, Ross, A Blank Generation: Richard Hell and American Punk Rock. University of Notre Dame, Department of American Studies. s. 40
- ↑ Inside the Met's New Exhibit, 'Punk: Chaos to Couture' Arkivert 2017-02-10 ved Wayback Machine.. Rolling Stone, 7. mai 2013.
- Denne artikkelen bygger på «Sikkerhetsnål» frå Wikipedia på bokmål og «Safety pin» frå Wikipedia på engelsk, den 10. oktober 2020.