T-72

T-72 er ei sovjetisk stridsvogn med 125 mm glattbora kanon. Ho kom i produksjon i 1971, og var utvikla parallelt med T-64. Stridsvogna har òg vorte vidareutvikla som T-90. Hovuddelen av sovjetiske stridsvogner i første linje frå 1970-talet og framover var T-72.

T-72

Historie og utvikling

T-72 var i produksjon frå 1971, og vart teke fram som eit komplement til T-64. Ho er ikkje basert på T-64, men liknar denne visuelt. I motsetnad til T-64 vart T-72 òg brukt internt i Sovjetunionen, og eksportert ut av warszawapaktlanda.

T-72 har vorte lisensprodusert i Tsjekkoslovakia, India, Polen og det tidlegare Jugoslavia.

Teknisk

T-72 har eit mannskap på tre. Vognføraren sit framme i skroget, medan skyttaren og vognkommandøren sit i tårnet. Det er ingen ladar då vogna har automatladar.

Tidlege utgåver av T-72 hadde mykje lettare pansring enn vestlege stridsvogner. Seinare vart pansringen oppgradert, blant anna med aktivt panser mot holladingar.

Kanonen har kaliber 125 mm og er glattbora. Han er derfor òg i stand til å brukast som utskytingsrøyr for at-11/SVIR panservernsmissil.

Motoren er ein turbolada V12 dieselmotor som yter 780 hk. Den relativt lette vekta bidreg til å forbetra ytinga til T-72.

T-72 er utstyrt med eit omfattande vern mot ABC-våpen. Motoren kan òg påmonterast snorkel for kryssing av djupt (5 meter) vatn.

Variantar

T-72

T-72A

Sovjetisk utgåve med belteskjørt, ekstra panser framme og på sidene av tårnet, røykgranatkastarar, har òg oppgradert dagsikte frå TPD-2-49, til TPD-K1.

T-72B

Har endå meir pansring på tårnet enn T-72A, og høve til å skyta styrte anti-rakettane til tank ut av kanonløpet. har òg eit forbetra nattsikte.

T-72BK

Kommandovogn med ekstra radioutstyr.

T-72BV

Oppgradert T-72B med Kontakt-1 reaktivt panser.

T-72BM

Med 2. generasjon sin Kontakt-5 reaktivt panser tilsvarande det som finst på T-90.

Т-72B3

(2011) — aktuell og modernisert versjon av Т-72; plassert i avdelingar frå 2012. Nytt eldleiarssystem, vern av typen «Контакт-5», motor V-84-1 med 840 hestekrefter, kanonsikte av typen «SOSNA-U», vindmålar, R-168 samband, ny stabilisator og ny type vern mot masseøydeleggingsvåpen (MØV). Prosjektoffiser for stridsvognsanskaffelsen ved Hærens våpenskole i Noreg, Christoffer Westermoen, har sagt at denne vogna er betre enn den norske Leopard-2A4 i rekkevidde, eldkraft, sensorar og vern.

T-72B3М

(2014) — modernisert versjon av Т-72B3 spesielt eigna for stridsvognbataljon.

T-72M

Eksportutgåve for Polen og Tsjekkoslovakia. TPDK-1 laseravstandsmålar.

T-72M1

Eksportutgåve og lisensproduserte vogner frå Polen og Tsjekkoslovakia. Versjonar med Kontakt reaktivt panser vert kalla T-72AV og T-72M1V. Det finst mange mindre underversjonar av desse.

T72S/Shilden

Eksportversjon tilsvarande T-72BM, men kan ha mindre panser føre på tårnet. Tidlege T-72S har Kontakt.

T-90

Etterfølgjar til T-72BM. Skal kanskje verta samstundes produsert med T-80U for den russiske hæren. Ny kanon og siktemiddel frå T-90, ny motor og termiske sikter. Kontakt-5, laservarsel og SHTORA infraraude motmidlar mot panservernsmissil.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «T-72» frå Wikipedia på bokmål, den 26. februar 2017.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: T-72

• FAS.org om T-72 (engelsk)
• Utdrag frå eit amerikansk feltmanual på SovietArmy.com Arkivert 2015-09-26 ved Wayback Machine. (engelsk)