Biblom

Status i verda: LC Livskraftig

Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Ophrys
Art: O. apifera
Vitskapleg namn
Ophrys apifera
Huds.
Økologi
Habitat: kalkrik eng
Utbreiing: Europa, vestlege Asia, nordlege Afrika

Biblom (Ophrys apifera) er ei plante i flugeblomslekta Ophrys i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae. Ho veks ikkje i Noreg.

Utbreiing

endre

Biblom er ein ny art i Norden. Han vart først observert i 2004 i Danmark, der arten ser ut til å ha etablert seg på fleire lokalitetar.[1] Han er òg registrert på ein lokalitet i Skåne i Sverige (svensk namn biblomster), men er førebels ikkje raudlistevurdert i Sverige.[2] I Danmark er arten (dansk namn biblomst) klassifisert som sårbar (VU).[3]

Biblom (engelsk namn bee orchid) lever over det meste av Dei britiske øyane utanom Skottland. I både den britiske og den irske raudlista har arten status som livskraftig (LC),[4][5] på same måte som lokalt i England og Wales.[6][7]

I Benelux veks arten (nederlandsk namn bijenorchis, fransk namn ophrys abeille) særleg i det sørlege Nederland, mest nær kysten og i Limburg. I Belgia veks han spreidd i Flandern og er noko vanlegare i Vallonia.[8][9] I den nederlandske raudlista er arten rekna som livskraftig (LC, thans niet bedreigd).[10] I Belgia er han rekna som nær truga (NT, bijna in gevaar) i Flandern og sårbar (VU, vulnérable) i Vallonia.[11][12] I Luxembourg er han rekna som sterkt truga (EN).[13]

Hybridar

endre

I England er det påvist at biblom kan danne hybridar med flugeblom (Ophrys apifera × insectifera, òg kalla Ophrys ×pietzschii),[14] men denne er svært sjeldan. Hybriden med Ophrys fuciflora (Ophrys apifera × fuciflora eller Ophrys ×albertiana)[15] er påvist i Kent.[16]

Miljøkriminalitet

endre

I 2023 blei den einaste førekomsten i Sverige plyndra. Alle dei om lag 50 individa blei gravne opp og fjerna.[17]

Referansar

endre
  1. Henrik Ærenlund Pedersen og Niels Faurholdt (2010). Danmarks vilde orkidéer. København: Gyldendalske Boghandel, Nordisk Forlag. s. 258. ISBN 978-87-02-06386-8. 
  2. «Artfakta: Ophrys apifera biblomster». Artdatabanken. Henta 27. februar 2022. 
  3. «Naturbasen: Biblomst Ophrys apifera». Naturbasen. Henta 27. februar 2022. 
  4. «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022. 
  5. «Ireland Red List No. 10: Vascular Plants» (PDF). National Parks & Wildlife Service. 2016. Henta 9. mars 2022. 
  6. «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022. 
  7. «A Vascular Plant Red Data List for Wales / Rhestr o Blanhigion Fasgwlaidd Data Coch ar gyfer Cymru». Plantlife Wales. 2008. Henta 9. mars 2022. 
  8. «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Ophrys apifera». FLORON. Henta 22. januar 2024. 
  9. «Verspreidingskaart: Bijenorchis – Ophrys apifera». Waarnemingen.be. Henta 22. januar 2024. 
  10. «Rode Lijst Vaatplanten 2012» (PDF). FLORON. Henta 15. januar 2024. 
  11. «Rode Lijsten». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  12. «Liste des espèces wallonnes». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  13. «Red List of the vascular plants of Luxembourg». Musée national d’histoire naturelle Luxembourg. Henta 15. januar 2024. 
  14. «PoWO: Ophrys × pietzschii». Plants of the World Online. Henta 28. januar 2023. 
  15. «PoWO: Ophrys × albertiana». Plants of the World Online. Henta 28. januar 2023. 
  16. Anne and Simon Harrap (2009). Orchids of Britain and Ireland (2. utg.). London: A & C Black. ISBN 978-1-408-10571-9. 
  17. «Nyupptäckt orkidé stulen i Sverige» (på svensk). natursidan.se. Henta 24. februar 2024. 

Bakgrunnsstoff

endre