Exmoor

Exmoor er ein nasjonalpark ved Bristolkanalen på kysten av Devon og Somerset i det sørvestlege England. Han dekker 692 km² med åsar og ope myrlandskap og 55 km kystlinje. Exmoor vart i 1954 den første nasjonalparken i Storbritannia, og fekk namn etter elva Exe. Fleire stader i parken har fått status som Site of Special Scientific Interest.

Exmoor
verneområde
Lyng på Dunkery Beacon, det høgaste punktet i nasjonalparken. Foto: Ed Somerset
Land	England
Regionar	Somerset, Devon
Distrikt	West Somerset, North Devon, Mid Devon
Byar	Withypool
Høgaste punkt	Dunkery Beacon
•  høgd	519 moh.
- koordinatar	51°09′45″N 3°35′19″W
Lågaste punkt	Havnivå
Areal	692 km²
Geologi	devon, karbon
Styre	Exmoor National Park Authority
Exmoor 51.1°N 3.6°W / 51.1; -3.6
Kart som viser Exmoor. Kart som viser Exmoor.
Wikimedia Commons: Exmoor
Nettstad: http://www.exmoor-nationalpark.gov.uk/

Parken var eit av undra i programserien Seven Natural Wonders. Han var med i to program: Det sørvestlege England og West Country.

Landskap

Hei og myrlandskap dekker omkring ein fjerdedel av Exmoor. Nokre myrar er dekt av ulike typar gras og halvgras, medan andre er prega av lyng. Jorda er våt og sur, over ei blanding av bergartar som omfattar sandstein, skifer og kalkstein, det meste frå devontida.

Det høgaste punktet er Dunkery Beacon, 519 moh, og dette er òg det høgaste punktet i Somerset. The Chains og høgareliggande stader i nærleiken er kjelda for fleire elver som renn gjennom bratte, skogkledde dalar kjent som combes.

Det finst òg oppdyrka område, som Brendon Hills i den austlege delen av parken. Det er 84 km² skog, med ei blanding av eik, ask, hassel og bartre.

Kystlinja

Kystlinja har nokre av dei høgaste klippene i England. Turvegen South West Coast Path, den lengste av dei nasjonale turvegane i England og Wales, går langs desse klippene. Den høgaste av dei, Great Hangman, når 244 moh. Dette dramatiske landskapet førte til at Exmoor i 1991 fekk status som ein Heritage Coast.

Det er små hamner i Lynmouth, Porlock Weir og Combe Martin. Dei var tidlegare viktige for handel langs kysten, men blir no mest brukt av fritidsbåtar og -fiskarar.

Elvar

Det fell opptil 2000 mm regn i året i dei høgareliggande områda. Dette fører til at det renn ei rekkje elver gjennom Exmoor, som til saman har ei lengd på 483 km. Dei viktigaste elvene er Exe, Avill, Barle, Bray, Heddon, East Lyn, Horner og West Lyn.

Fauna

Sauar har beitt på heiane i meir enn 3000 år, og har gjort mykje for å forme landskapet. Blant tradisjonelle sauerasar finn ein Exmoor Horn, Cheviot, Whiteface Dartmoor og Greyface Dartmoor. Det er òg noko storfe, devon raudt fe, i området.

Exmoorponniar går fritt på heiane. Dei er det næraste ein kjem villhestar i Europa. Ponniane blir samla ein gong i året for å bli merkt og kontrollert.

Hjort finst òg på heiane, og i avsidesliggande område kan ein sjå dei i åssidene, spesielt tidleg på morgonen.

Myrlandskapet har òg fleire hundre fugle- og insektarter.

Beistet frå Exmoor skal ifølgje historier herje på heiane, og det er meldt om fleire observasjonar sidan 1960-åra. Ein teori er at det dreier seg om ein puma eller ein svart leopard som vart sloppe ut i 1960- eller 1970-åra etter at det vart ulovleg å halde slike dyr i fangenskap utanfor dyrehagar i England. Dyret blir sagt å ha drepe mange sauer i området. Det har aldri vorte bevist at eit slikt dyr finst i området, verken gjennom foto, spor, avføring eller på andre måtar.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Exmoor» frå Wikipedia på bokmål, den 29. juni 2011.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Exmoor