Håkon V av Noreg

Håkon V Magnusson (1270–8. mai 1319) var konge av Noreg frå 1. november 1299 og til han døydde i 1319. Han er kjend for bygginga av Akershus festning, Båhus festning og Vardøhus festning.

Håkon V av Noreg
Sigillet til Håkon Magnusson.
Konge av Noreg
Fødd	10. april 1270
Fødestad	Tønsberg
Død	8. mai 1319 på festninga Tunsberghus
Dødsstad	Tønsberg
Mor	Ingeborg Eriksdotter
Far	Magnus VI Lagabøte
Ektefelle	Eufemia av Arnstein
Barn	Ingebjørg Håkonsdatter, Agnes Håkonsdotter
Far	Magnus VI Lagabøte
Mor	Ingeborg Eriksdotter
Føregangar	Eirik II Magnusson
Etterfølgjar	Magnus Eriksson

Håkon Magnusson var son av Magnus VI Lagabøte og Ingeborg Eriksdotter. Han var formelt hertug frå 1273, reelt frå 1284.

Saman med dronning Eufemia av Arnstein fekk han dottera Ingeborg Håkondotter. Utanom ekteskap vart han saman med Gro Sigurdsdotter far til Agnes Håkondotter.

Ingeborg Håkondotter vart gift med den svenske hertugen Erik Magnusson av Södermanland. Med Håkon døydde Sverreætta ut på mannssida og Erik og Ingebjørg sin son Magnus Eriksson vart i 1319 konge både i Noreg og Sverige.

Leivningane til Kong Håkon V og dronning Eufemia blei overførte til Akershus festning i 1982.

Håkon V såg si kongsgjerning i eit kristent perspektiv. Han gav påbod om å laga overnattingsstadar for pilegrimar på veg til Nidaros.

I Mariakyrkja i Oslo fanst eit Håkons-alter, og det vert fortald at kongen heilt til inn i på 1500-talet vart halden for å vera ein helgen.

Håkon Magnusson flytta hovudstadsfunksjonane frå Bergen til Oslo og bygde dei utanrikspolitiske linene sine austover. Det gjekk mot den lina den tidlegare kongemakta hadde følgd, med sterk satsing på dei nordatlantiske områda i vest for å halde på og sikre «Noregsveldet». Då han tok makta etter Eirik II Magnusson sørgde han òg for å fjerne medlemmer frå det tidlegare kongsrådet, mellom anna baron Audun Hugleikson Hestakorn, som vart arrestert like etter kroninga og sidan hengd på Nordnes i Bergen tre år seinare, i 1302.

Der kom Bud for Oslo ind

og ingen Mand dem kjende:

død var hellig Haakon Konning

Sankt Olaf Kongens Frende.

Død var hellig Haakon Konning

og Gud kaldte ham af dage:

han blev ført i Oslo ind,

i Mariekirke lagdes han i Graven.

(Dansk handskrift frå om lag 1560)