Il Tempo Gigante
Denne artikkelen kan ha godt av ein språkvask |
Opprydding: Denne artikkelen kan ha godt av ei opprydding. Sjå korleis du redigerer ei side og stilmanualen for hjelp. |
Il Tempo Gigante er ein oppdikta resarbil som er kjent frå Flåklypa Grand Prix av Ivo Caprino frå 1975. Bilen vart opphavleg teikna av forfattaren og illustratøren Kjell Aukrust, og sidan bygd av Bjarne Sandemose. I animasjonsfilmen vert den konstruert av hovudpersonen Reodor Felgen, sykkelreparatør og oppfinn, og køyrt av han i billøpet Flåklypa Grand Prix.
Bilen har i filmforteljinga masse ekstrautstyr og ulike heimekonstruerte finessar, eksempelvis to speedometer, der det eine sluttar på 250 km/t, og det andre tek over og held til fram 400. Ein viktig del og ei av dei store oppfinnelsane til Reodor Felgen er ein superretometerfordelar, som skal auke karadialeffekten med over 110 %.[1]
I filmen vert bilen sabotert av dei to hovudrivalane Rudolf Blodstrupmoen og den synske medhjelperen Mysil Bergsprekken. Likevel klarer det vesle tafatte pinnsvinet Ludvig å oppdaga feilen – ein sundsaga elektrisk fordelar – og halda bilen saman til løpet er ferdig.
Modellbilen
endrePå grunnlag av teikningane til Aukrust konstruerte den faste medarbeidaren til Ivo Caprino, Bjarne Sandemose, modellbilen som skulle brukast då ein skulle gjera om Aukrust-universet til animasjonsfilm. Bilen vart vist fram på NRK i programmet Lørdagskveld med Erik Bye den 1. mai 1971. Aukrust og Caprino fortalde då programleiaren Erik Bye om både bilen og om dokkene som var laga til det som i 1971 enno var tenkt som ein fjernsynsserie.[2]
Fullskalamodellen
endreI samband med dokkefilmen vart det i 1976 bygd ein kjørbar versjon av Il Tempo Gigante i full storleik. Denne har sidan vorte vist som reklame og attraksjon på arrangement rundt om i Noreg.
Den «ekte» Il Tempo Gigante vart bygd like etter ferdigstillinga av filmen. Karosseriet vart bygd av ein italiensk karosserimakar, Ermanno Martinuzzi, i filmstudioet til Caprino på Snarøya. Det tekniske vart utført av Jan Michelsen, Odd Høie og Svein Martin Pedersen - alle frå ein bilverkstad i Oslo. Ivo Caprino, Bjarne Sandemose og Charles Patey bidrog med mindre detaljar. Bilen starta som flate plater og vart ferdigstilt på tolv månader. Detaljane er utforma slik at mest mogleg skal likna modellen frå filmen. Ein Cadillac-ambulanse vart innkjøpt frå Sverige. Chassis med forstilling, V-8-motor på ca. åtte lit og automatkassen vart brukt. Bakakselen kom frå ein Dodge «kvarting». Seinare, i 1982, vart det innmontert ein big block Chevrolet 454 V-8-motor på ca. 7,6 lit. Motoren har direkte bensininnsprøyting, 540 hestekrefter og vart gjeven av den austerrikske Formelen 1-køyraren Niki Lauda etter at dei møttest på bilutstillinga i Geneve, ifølgje Remo Caprino. Han er registrert på nummer «BL 50000» i Noreg, og er vegsikra, men er ikkje normalt EU-godkjend på grunn av eksessivt støynivå (mælt til 130 decibel), så køyring skjer sjeldan, og då på bane eller lukka område. Den første testturen skjedde på Oslo lufthamn, Fornebu nattetid i 1976. Nokon toppfart vart ikkje mælt, då ein ikkje hadde utstyr til det. Dekket til bilen er heller ikkje eigna for høge fartar.
Bilen er 2,8 tonn tung, 6,7 m lang og 2,4 m brei.[3]
Jan Erik Larssen frå Autofil prøvekøyrde bilen i 2002, med svært gode tilbakemeldingar.
Søksmål
endreAukruststiftelsen og Hunderfossen familiepark til søksmål mot Caprino Filmsenter om rettane til Il Tempo Gigante. Saka omhandla opphavsrettane til filmprodusent til dei åndsverk filmen byggjer på, og særlege avgrensinga av vernet for tilarbeiding av eit originalverk.[4]
Kjelder
endre- ↑ Flåklypa Grand Prix - caprino.no, arkivert frå originalen 10. august 2020, henta 19. desember 2021
- ↑ «NRK TV - Se Lørdagskveld med Erik Bye». 1. mai 1971.
- ↑ BL50000 hos vegvesen.no
- ↑ Høyesterett Sak nr. 2017/542, sivil sak, anke over dom: Kari og Kjell Aukrust Stiftelse - Aukruststiftelsen og Hunderfossen Familiepark AS mot Caprino Filmsenter AS
- Denne artikkelen bygger på «Il Tempo Gigante» frå Wikipedia på bokmål, den 30. september 2018.
Bakgrunnsstoff
endre- Fakta om bilen Arkivert 2006-01-31 ved Wayback Machine.
- Bilete frå bygginga Arkivert 2013-10-18 ved Wayback Machine.
- Intervju med mekanikar Bobbo Strand
- Autofil-episode med Il Tempo Gigante