James FitzJames, 1. hertug av Berwick
James FitzJames, 1. hertug av Berwick (21. august 1670–12. juni 1734) var ein fransk offiser, og den uekte sonen til kong Jakob II av England av Arabella Churchill, syster til 1. hertug av Marlborough. I 1695 gifta han seg med Honora de Burke, dotter til William Burke, 7. jarl av Clanricarde og enka etter 1. jarl av Lucan, som døydde i 1698. Det andre ekteskapet hans, med Anne Bulkeley, dotter til Henry Bulkeley, fann stad i 1700.
| James FitzJames, 1. hertug av Berwick | |||
_(Circle_of_Sir_Godfrey_Kneller).jpg) | |||
| Fødd | 21. august 1670 | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Moulins | ||
| Død | 12. juni 1734 | ||
| Dødsstad | Philippsburg | ||
| Rang | marskalk av Frankrike | ||
| Eining | British Army, Den franske hær | ||
| Konfliktar | Den store tyrkiske krigen, Niårskrigen, Den spanske arvefølgjekrigen, Kvadrupelalliansekrigen, Den polske arvefølgjekrigen | ||
| Adelstittel | Duke of Berwick | ||
Liv og virke
endreFitzJames var fødd i Moulins i Frankrike før faren tok over trona, og voks opp som ein katolikk. Han vart utdanna ved Collège du Juilly, Collège du Plessis og Jesuittcolleget i La Flèche. Han gjekk inn i teneste for hertug Karl V av Lorraine og var til stades under omleiringa av Buda. FitzJames vart gjort hertug av Berwick, jarl av Tinmouth og Baron Bosworth av faren i 1687.[1] Han reiste så til Ungarn og deltok i slaget ved Mohács.
Berwick kom attende til England og vart gjort guvernør i Portsmouth. Kong Jakob gjorde han så til Riddar av the Garter, men på grunn av invasjonen til prinsen av Orange og den påfølgjande den ærerike revolusjonen, fann denne innsetjinga aldri stad. Åre etter vart Jakob styrta og Berwick reiste i eksil med han, og tok ein aktiv del i det irske felttoget, inkludert slaget ved the Boyne. Etter faren enda eksilperioden sin, tente Berwick i den franske armeen. Han kjempa i slaga ved Steenkerque og Landen. I det sistenemnde vart Berwick teken til fange, men vart byta for hertugen av Ormonde.På grunn av støtta til faren og tenesta i den franske armeen mot England, vart han dømd til tap av borgarrettane sine i 1695, og mista den britiske adelsrangen.
Som soldat var Berwick kjend for motet, dugleiken og integriteten sin. Etter god teneste i den spanske arvefølgjekrigen vart han utpeikt til fransk marskalk etter eit suksessrikt tokt mot Nice i 1706. Den 25. april 1707 vann Berwick den store og avgjerande sigeren i Almanza, der ein engelskmann leia den fransk-spanske armeen til siger mot Ruvigny, ein franskmann som leia den engelsk-portugisisk-nederlandske armeen. Etter Almanza vart Berwick gjort til Duc de Fitz-James i adelskapen i Frankrike av Ludvig XIV, og Duque de Liria y Xérica og løytnant av Aragon av Filip V av Spania. Den siste store hendinga i den spanske arvefølgjekrigen var storminga av Barcelona av Berwick, etter ei lang omleiring, den 11. september 1714.
Ikkje lenge etter vart Berwick militærguvernør i provinsen Guienne, der han vart vener med Montesquieu. I 1718 måtte han igjen gå inn i Spania med ein arme, denne gongen måtte han kjempe mot Filip V (kvadrupelalliansekrigen). Mange år med fred følgde dette felttoget, og Berwick vart ikkje kalla ut i teneste att før i 1733. Det året vart han vald ut til å leie armeen ved Rhinen i den polske arvefølgjekrigen og klarte å omleire Kehl i 1733, men vart halshogd av ei kanonkule i omleiringa av Philippsburg den 12. juni 1734.
Berwick hadde born i begge ekteskapa sine. Etterkomarane hans var dei franske Ducs de Fitz-James og spanske Duques de Liria og seinare hertugar av Alba.
Kjelder
endre- Denne artikkelen bygger på «James FitzJames, 1st Duke of Berwick» frå Wikipedia på engelsk, den 15. mai 2011.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Wild Geese Heritage Museum and Library Biography
- Petrie, Sir Charles (1953) The Marshal Duke of Berwick: The Picture of an Age. London: Eyre & Spottiswoode
- Handley, Stuart (2004). «‘Fitzjames, James, Duke of Berwick upon Tweed (1670–1734)’» (subscription required). Oxford Dictionary of National Biography (online edition May 2007) utg.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/9610. Henta 12. desember 2007.
