Jon Sundby

Jon Sundby (8. juni 1883–14. desember 1972) var ein norsk gardbrukar, politikar og organisasjonsmann frå Vestby i Akershus. Han var statsråd 1931-33 og stortingsrepresentant for Bondepartiet frå 1922 til 1945.

Jon Sundby
Fødd	8. juni 1883 Vestby kommune
Død	14. desember 1972 (89 år)
Statsborgar av	Noreg
Parti	Senterpartiet
Yrke	politikar, bonde
Utdanna ved	Noregs miljø- og biovitskaplege universitet
Alle verv	Norsk finansminister (1932–1933) stortingsrepresentant (1922–1924) Norsk landbruksminister (1931–1932) stortingsrepresentant (1925–1927) stortingsrepresentant (1928–1930) stortingsrepresentant (1931–1933) stortingsrepresentant (1934–1936) stortingsrepresentant (1937–1945)

Liv og gjerning

Sundby vart utdanna ved Sem landbruksskole i Asker og til 1905 ved Noregs landbrukshøgskule. Med offentleg stipend studerte han ei tid ved Illinois College of Agriculture i USA.

Åra 1906-11 var Sundby lærar på Sem landbruksskole, og var deretter styrar i to år. Han var i 1911 assistent ved Selskabet for Norges Vel sine jordbruks-undersøkingar. I perioden 1909-21 reiste han fleire gongar i Vest-Europa som konsulent for Norsk Hydro. År 1912 tok han over farsgarden Sundby i Vestby.

Sundby var 1913-16 og 1925-28 medlem av heradsstyret i Vestby. Frå 1922 til 1945 representerte han det nystarta Bondepartiet på Stortinget, vald frå Akershus i seks periodar. Han var heile tida medlem i Landbrukskomiteen, formann i dei to siste stortingsperiodane, 1934-45.

Då Bondepartiet fekk regjeringsmakta i 1931, var Sundby fyrst landbruksminister i Kolstad-regjeringa og deretter finansminister medan Jens Hundseid var statsminister. I denne perioden og vidare var han heilt sentral i å utvikle det norske systemet med sterke samvirkeorganisasjonar i landbruket og offentlege stønadsordningar til landbruksnæringa.

Sundby hadde mange offentlege verv, mellom anna var han styremedlem i Noregs Bank frå 1938 til 1944 og atter i nokre år etter verdskrigen. Også i organisasjons- og næringslivet hadde han talrike verv. Frå 1934 var han formann i Norske Melkeprodusenters Landsforbund og frå 1946 også i Landbrukets Sentralforbund. Han trekte seg frå begge desse posisjonane i 1957. Sundby var leiar i Selskabet for Norges Vel frå 1938 til han vart avsett av NS-styret i 1943. Frå 1938 var Sundby medlem av landsstyret i Bondepartiet.

Sundby var ein flittig skribent og skreiv fleire bøker om landbruksspørsmål. Ei tid redigerte han «Jorden og grøden», landbrukssidene i avisa Nationen. Seinare var han landbruksmedarbeidar i avisa Tidens Tegn. Til 70-årsdagen hans i 1953 kom festskriftet En epoke i norsk jordbruk.

Ymse

Jon Sundby var oldefar til seglaren og OL-vinnaren Siren Sundby.

Bibliografi

• Sundby, Jon 1919: En liten haandbok i kunstgjødselbruk. Med gjødslingsplaner og skemaer for notater
• Sundby, Jon 1933: Bondepartiet, Bonderegjeringen og finansene
• Sundby, Jon 1959: Landbrukets økonomiske organisasjoner. Bakgrunn og motiver for deres utvikling og virksomhet. Litt historikk, med hovedvekten lagt på melkeorganisasjonene. Oslo: Landbrukets Sentralforbund.
• Sundby, Jon 1967: Litt biografi og litt historikk, særlig om Bondepartiets og bonderegjeringens landbrukspolitikk, samt om tilblivelsen av melkesentralordningen. S/L Østlandets Melkesentral.

Kjelder

• En epoke i norsk jordbruk. Festskrift til Jon Sundby på syttiårsdagen 8. juni 1953. Oslo: Grøndahl og Søns boktrykkeri.
• Denne artikkelen bygger på «Jon Sundby» frå Wikipedia på bokmål, den 21. mars 2016.

• Biografisk informasjon om Jon Sundby NSD Norsk senter for forskningsdatas politikararkiv